ظلم ستیزی در نگاه امام علی(ع) و مذهب شیعه

مذهب شیعه بر مبنای تعالیم اهل بیت (علیهم‌السلام) در برابر ظلم سکوت را جایز ندانسته و پیوسته به مبارزات خود در حد امکان علیه ظالمان انجام داده است. آموزه های ظلم ستیز شیعه از اهل بیت (علیهم‌السلام) به وبژه از آموزه هها یامام علی (علیه‌السلام) گرفته شده است. در این مقاله کوتاه احادیثی از امام علی (علیه‌السلام) در موضوع ظلم و عدل بیان شده است.

امام علی(ع) فرموده است: «لایحمل الناس علی الحقّ الاّ من و رعّهم عن الباطل(۱)؛  مردمان را به عمل بر طبق حق نمی تواند واداشت، مگر آن کسی که ایشان را از باطل پرهیز دهد.»

عدالت گرایی، بدون ظلم ستیزی افسانه ای بیش نیست، و توازن و تعادل طلبی بدون نفی و طردِ تعادل شکنان و امتیاز خواهان پنداری پوچ است. در منطق امام علی(ع)، تلاش برای برقراری عدل، همان اندازه اصولی و لازم است که مبارزه با ظلم. تفکیک ناپذیری عدل گرایی و ظلم ستیزی، با تعبیرهای گونه گونی در کلام امام آمده است که ابعاد مختلف این موضوع را نیک روشن می سازد.

امام علی(ع) می فرماید: «الجور مضاد العدل(۲) ظلم ضد عدل است.»

با اجرای عدالت و با ابزار عدل می توان با ستمها به نبرد برخاست.

امام علی(ع) در جایی دیگر می فرماید: «ضادوا الجور بالعدل(۳) با قدرت عدالت با ظلم نبرد کنید.»

وجود ظلم در هر بخش از جامعه، و هر عضو از اندام اجتماعی، حاکمیت عدل را در آن بخش ناممکن می سازد و به دیگر بخشها و اعضا نیز سرایت می کند.

امام علی(ع) در این رابطه می فرماید: «من لوازم العدل، التناهی عن الظلم(۴) از لوازم عدل، دوری از هرگونه ظلم است.»

پی نوشت:

۱. الحیات، ج ۵ ، ص۳۴۶. «برخی نسخه ها به جای «ورعّهم»، «وزعهم» آمده است، یعنی «که ایشان را از باطل باز دارد» ـ (وسائل ۲۷/۲۱۲، مؤسسه ال البیت(ع) قم، ۱۴۱۲) تعبیر نخست (ورعّهم)، مفید معنایی تربیتی است (از راه کار فرهنگی)؛ تعبیر دوم (وزَعَهم)، مفید معنایی اقدامی است (از راه اقدام سریع و برخوردی).
۲. الحیات، ج ۶ ، ص۳۴۸.
۳. الحیات، ج ۶ ، ص۳۴۸ و ۳۴۷.

۴. الحیات، ج۶، ص ۵۲۴.

بخشی از مقاله : حکیمی، محمد

منبع : مجله کتاب نقد، تابستان ۱۳۸۰ – شماره ۱۹٫