رزق و روزی نوادگان یتیم من با خداست

همه موجودات و مخلوقات عالم هستی، سر سفره کریمانه رزق و نعمت خدا نشسته اند و رزق و روزی خود را از او می گیرند.

خداوند در قرآن کریم پیرامون تضمین رزق و روزی آفریده های خود می فرماید: وَ مَا مِن دَآبَّهٍ فِی الأَرْضِ إِلاَّ عَلَی اللّهِ رزقُها»(۱) و هیچ جنبده ای در زمین نیست مگر این که رزق و روزی او برخداست.

طبق این آیه شریفه همه موجودات روی زمین (حلال گوشت یا حرام گوشت) مخلوق و عائله خدا هستند و خداوند رزق و روزی آن ها را ضمانت کرده و فرموده من روزی آن ها را تامین می کنم.

بنابراین شایسته است انسان به پروردگار خویش توکل و اعتماد داشته و به کسب و کار خود وابستگی پیدا نکند بلکه در کنار فعالیت و کار و تلاش، تقوای الهی را پیشه کند و خداوند را یگانه مسبب و روزی رسان خود و دیگر بندگانش بداند.

چرا که خداوند متعال فرموده است: وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ؛(۲) و هر که از خدا پروا کند، خدا برای او راه بیرون شدن (از مشکلات و تنگناها را) قرار می دهد و از جایی که گمان نبرد به او روزی عطا کند.

بنا بر این سخن خداوند، اگر کسی با تقوا باشد هرگز در کار نمی ماند و بالاخره برای او برون رفتی وجود دارد.

طبق این آیات، خداوند به همه بندگان خود (چه مومن و موحد و چه کافر و بی ایمان) روزی می دهد، اما فرق رزق و روزی که به مومن می دهد با رزق و روزی که به کافر می دهد در این است که به کسی که بر سر سفره توحید بنشیند از جایی که او فکر نمی کند و گمانش نمی رود به او روزی می دهد.

توکل به خدا در رزق و روزی نوادگان یتیم

در ادامه به داستانی خواندنی از مراتب توکل و اطمینان بالای یکی از بندگان پرهیزگار به خداوند در تامین رزق و روزی اشاره می کنیم:

مرحوم آیت اللّه العظمی حاج سید محمد کاظم طباطبایی یزدی (ره) از مراجع بزرگ تقلید عالم تشیع،(۳) در اواخر عمر با برکت خویش، عده ای از بزرگان نجف را در جلسه ای گرد هم آورد و چهار نفر را به عنوان وصی برای خود معین نمود.

هدف آن مرحوم این بود که با کمک آن ها، امورات اموال شرعی رسیدگی شده و پس از مرگش، مقداری از وجوهات شرعیه را که نزد ایشان بود، به مجتهد بعد از وی تحویل دهند.

در همین حال یکی از نوادگان ایشان به نام حاج آقا رضا (صاحب کتاب بزم ایران)(۴) به سید عرض کرد: بعضی از نوادگان شما، یتیم هستند و تا به حال، تحت سرپرستی شما بوده اند. خوب است چیزی از این اموال را هم برای آن ها تعیین کنید تا رزق و روزی آینده آن ها تامین شود.

سید با آن حال کسالت و بیماری که داشت فرمود: نوادگان من اگر متدین هستند، خدا رزق و روزی آن ها را می رساند و اگر نه، چگونه از مالی که از آن من نیست به آن ها کمک کنم؟!

بدین ترتیب آن عالم ربانی حاضر نشد از اموال بیت المال، استفاده شخصی نماید و به فرزندانش بخوراند و همین بـاعث شد که در آینده، فرزندان و نوادگان ایشان، جزو ستارگان علم و اندیشه و از فقها و صاحب نظران طراز اول عالم اسلام گردند.(۵)

پی نوشت ها

۱-هود/۶

۲-طلاق/۲-۳

۳-مرحوم آیت اللّه العظمی حاج سید محمد کاظم یزدی (۱۲۴۸-۱۳۳۷ق) در سال ۱۲۸۱ به نجف مهاجرت کرد و از محضر میرزای شیرازی، شیخ راضی نجفی، و شیخ مهدی کاشف الغطاء بهره‌مند شد.

پس از مهاجرت میرزای شیرازی به سامرا، وی عهده دار تدریس فقه در نجف گردید و پس از درگذشت میرزای بزرگ شیرازی، تدریس طلاب در حوزه به طور کامل به دست وی سپرده شد.

۴-کتاب بزم ایران کتابی با مضمون حکایات و لطایف، تالیف مرحوم محمدرضا طباطبایی یزدی (۱۳۱۳-۱۴۰۳ ق / ۱۸۹۵-۱۹۸۳ م) است.

بخش اول کتاب شامل حکایات و لطایفی است در زمینه حاضرجوابی و بدیهه گویی انبیا، خلفا، پادشاهان، وزرا، شاعران و نکته پردازن، که همین بخش سبب شهرت کتاب شده است.

مولف کتاب نوه عالم بزرگ شیعه، آیت الله سید محمدکاظم یزدی (د ۱۳۳۷ ق / ۱۹۱۹ م) است. او در ۱۳۳۸ ق، به قصد زیارت مرقد امام رضا (علیه السلام) از زادگاه خود، نجف، بیرون می آید و به سبب ناامنی راه ها با کشتی به هندوستان می رود.

مرحوم طباطبایی به درخواست فرمانروای ایالت رامپور، در آنجا اقامت می گزیند و برای سرگرمی و رهایی از تلخی غربت، به کتابخانه بزرگ آنجا مراجعه می کند و با استفاده از منابع آن، بزم ایران را می نویسد.

خود وی می گوید قصد داشته است کتابی تالیف کند که موضوع آن تازه، و پیش از آن، کسی کتابی درباره آن ننوشته باشد؛ از‌ این رو، فن‌ حاضرجوابی و بدیهه گویی را انتخاب می کند.

۵-مرتضی بذرافشان؛ سید محمد کاظم یزدی؛ فقیه دوراندیش؛ ص۱۴۰

منابع

• قرآن کریم
• بذرافشان، مرتضی؛ سیدمحمد کاظم یزدی فقیه دوراندیش؛ پژوهشکده باقرالعلوم (علیه السلام)؛ قم؛ ناشر: بوستان کتاب؛ اول؛ ۱۳۷۶ ش