دعای روز هفتم

• دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان •

أَللّهُمَّ أَعِنّى فِیهِ عَلى صِیامِهِ و َقِیامِهِ وَ جَنِّبْنى فیهِ مِنْ هَفَواتِهِ وَ آثامِهِ وَ ارْزُقْنى فیهِ ذِکْرَکَ بِدَوامِهِ بِتَوْفیقِکَ یا هادِىَ الْمُضِلّینَ؛

«خدایا امروز مرا بر روزه و نمازش یارى کن، و از لغزش ها و خطاهایش دور گردان، و یاد همواره و ذکر دائمى خود را روزیم کن، به حقّ توفیقت، اى رهنماى گمراهان».

روح نیایش

خداوند به عیساى مسیح (علیه السلام) وحى کرد: «اى عیسى! مرا بخوان و دعا کن، همچون غریقى که فریاد رسى ندارد. اى عیسى! همواره در تنهایى ها به یاد من باش، بدانکه از ناله ها و نجواها خوشحال مى شوم، در نیایش، «زنده» باش، نه «مرده»!

* * *

دعا، باید از عمق جان برآید و خواسته دل باشد. جملات دعا، باید شعله هایى از روح دردمند و نیازمند و جستجوگر و طالب و عاشق انسان باشد. دعا، باید «حیات» داشته باشد. نیایش، باید «روح» داشته باشد، زنده باشد، نه مرده. باید از صمیم جان خواست، همچون دردمندى گرفتار و بى درمان، همچون غریقى که در چنگ امواج، گرفتار است و فریادرسى ندارد.

در نیایش باید «قلب» را پیش خدا برد. این ظرف را باید پر از خدا کرد، باید خدا را فریاد کرد، تا ناله به جایى برسد، تا «لبّیک» اجابتى از سوى پروردگار آید، تا رخصت بار یافتنى به آن بارگاه، داده شود.

عبادت، با کمکهاى الهى

درست است که خداوند از ما عبادت خواسته و به نماز و روزه فرمان داده است، لیکن در موفّق شدن به اینها نیز، خدا باید خود، یارى کند. شب هاى پربرکت، سحرهاى پر معنویت، روزهایى که سفره ضیافت الهى گسترده است. زمینه عمل آماده است، امّا باید خداوند توفیق دهد بر «صیام» و «قیام». تا از «لغزش»ها، «گناهان»، دورى کنیم.

در طریق عمل، با موانعى روبه رو هستیم. نفس، سنگ اندازى مى کند، دل، تمایل به هوس و شهوات دارد، غرور و ریاست طلبى و خودخواهى گاهى زبانه مى کشد، ابلیس در جهت بازداشتن ما از پرداختن به حق، وسوسه مى کند، بالأخره دشمنانى درونى و بیرونى داریم که باید از چنگشان رها شویم تا به خدا برسیم. امدادهاى الهى، باید «همراه» ما باشد.

طىّ این مرحله، بى همرهى خضر مکن
ظلمات است، بترس از خطر گمراهى

آیا نمازى که مى خوانیم، همان نماز خدا خواسته است؟!

«عمر ما، بانگِ کور عادت هاست،
کو نماز على؟… کجاست؟… کجاست؟»

یاد مداوم خدا، سازنده ترین عبادت

همیشه به یاد خدا بودن، همواره متوجّه مسؤولیت و تعهّد بودن، در همه جا خدا را حاضر و ناظر دانستن، با همه چیز خدا را دیدن، نسبت به تمام اعمالمان خدا را «بصیر» دانستن، نسبت به همه حرفهایمان، او را «شنوا» دانستن، خود را در همه حال، در محضر «اللّه » دیدن… این است معناى واقعى ذکر خدا، که سازنده است، بازدارنده از گناه است، دعوت کننده به طاعت است، عامل خوف و خشیت است، سبب ساز حضور قلب است.

آنچه که در این فراز، در دعاى امروز از خداوند خواسته ایم، «دوام ذکر» است، نه فقط «ذکر»، نه اینکه یک بار، یا دوبار، به یاد خدا بیفتیم، نه… بلکه همیشه به یاد خدا بودن و خدا را در یاد داشتن و عظمت و آگاهى و علم و بصیرت و شنوایى او را در نظر داشتن. نماز خواندن مهمّ نیست، باید اهل نماز بود. ذکر مرحله اى مفید نیست، ذکر مدام، سازنده است.

خواجه عبداللّه انصارى در کتاب «صدمیدان» گفته است: «فرق میان تفکّر و تذکّر آن است که تفکّر، «جستن» است، و تذکّر «یافتن» است. و تذکّر سه چیز است: به گوش ترس، نداى وعید شنیدن، و به چشم رجا، با منادى به وعده دوست نگریستن، و به زبانِ نیازمندى، منّت را اجابت کردن است».

مرحوم، ملا احمد نراقى گفته است: «… یاد خدا کردن، نفع آن در صورتى است که دوامى داشته باشد، یعنى دائم یا اکثر اوقات در یاد خدا باشد و با زبان او را یاد کند، با حضور قلب و فراغت دل و توجّه تام به خداوند علاّم، تا اینکه فکر او در دل قرار گیرد و انوار عظمت او بر دل بتابد و از اشراقات خورشید جمال او، سینه گشاده گردد…»[۱]

در قرآن کریم، نماز، بعنوانِ «یاد خدا» مطرح شده است. آن هم ذکر بزرگتر و برتر: «وَ لَذِکُر اللّه ِ أکبَر »[۲] و «اَقِمِ الصَّلوهَ لِذِکرى »[۳]. ذکر خدا به عنوان مایه اطمینان و آرامش قلب بیان شده است. فراموشى خدا، به خودفراموشى منتهى مى شود: «نَسُوا اللّه َفَاَنْسیهُم اَنْفُسَهُمْ»[۴] ذکر خدا، سبب خشوع قلب است: «تَخْشَعُ قُلوبُهُم لِذِکرِ اللّه»[۵]

در دعاى کمیل، مولا، یاد خدا را مایه آبادانى اوقات شبانه روزى دانسته است و از خداوند این آبادى را خواسته است: (اَنْ تَجعَلَ أوقاتى مِنَ الّلیلِ وَ النَّهارِ بِذِکرِکَ مَعمُورَهً).

ذکر، مایه آرامش خاطر و اطمینان قلب است، رسیدن به خودآگاهى و «خداآگاهى» است، مایه قدرت نفس و اتّصال به کانون قدرت هاست، از بین برنده وسوسه ها و دغدغه هاى درونى است، عامل ارتباط با خدا و وسیله تغذیه روح و امداد جان است و رسیدن به حقایقى برتر و والاتر از جلوه هاى مادّى هستى است.

* * *

از خدا بخواهم، توفیق یاد مداوم و مستمرّ الهى را، که او رهنماست، و هدایت کننده همه است و نشان دهنده راه، به گمراهان است.

پی نوشت ها
[۱] ـ معراج السعاده، ص ۵۷۴؛
[۲] ـ عنکبوت، آیه ۴۵؛
[۳] ـ طه، آیه ۱۴؛
[۴] ـ حشر، آیه ۱۹؛
[۵] ـ حدید، آیه ۱۶؛
منبع: سینای نیاز ؛ جواد محدثی