- اسلام
- قرآن
- پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
- شیعه
- خانواده
- ادیان و مذاهب
- پرسش ها و پاسخ ها
- کتابشناسی
- کتابخانه
- چندرسانه ای
- زمان مطالعه : 3 دقیقه
- توسط : محقق شماره 1
- 0 نظر
پدر و مادر، حق ممتاز و بى نظیرى بر گردن فرزندان دارند؛ از این رو مستحق اکرام و تعظیم خاص بوده و مسئولیت فرزندان در این رابطه بسیار خطیر و غیر قابل اغماض مىباشد.
رعایت حقوق و احترام آنان، آثار معنوى بسیار ثمربخشى داشته و حتى در امور دنیوى فرزندان تأثیر گذار مىباشد. از طرف دیگر، تضییع حق ایشان و عدم قیام به انجام وظایف از سوى اولاد، آثار زیانبار و جبران ناپذیرى در دنیا و آخرت برایشان در پى خواهد داشت.
به جهت اهمیت موضوع و ضرورت توجه به نکات بسیار ظریف در این مورد، بخشى از راهکارهاى عملى در اداى حقوق و بزرگداشت مقام پدر و مادر ارائه گردیده. از خداوند متعال توفیق عملى براى خود و خوانندگان را مسألت مىنماییم.
۱- با آنها نیکو سخن بگویید.
۲- اگر آنها را ناراحت کرده اید، بکوشید تا خوشحالشان کنید.
۳- در نیکى کردن به پدر و مادر، خوب و بد بودن آنها را ملاحظه نکنید (حتى باید به والدین غیر مومن نیکى کرد).
۴- اگر امر به حرامى کردند، اطاعت نکنید.
۵- اگر اطاعت از آنان ممکن نبود، حق بدرفتارى ندارید.
۶- لازم است پس از درگذشت آنها نیز به ایشان احسان کنید: برایشان نماز بخوانید. از طرف آنها حج بروید. از طرف آنها روزه بگیرید. برایشان استغفار کنید و …
۷- پس از مرگ آنان، تعهدات و بدهیهایشان را ادا کنید.
۸- دوستان آنها را نیز اکرام کنید.
۹- پیش از آن که چیزى از شما بخواهند، حاجتشان را بر آورید.
۱۰- در حضورشان با احترام بنشینید.
۱۱- صداى خود را از صداى آنها بلند تر نکنید.
۱۲- در چشمانشان خیره نشوید.
۱۳- با دست و چشم به آنها اشاره نکنید.
۱۴- آنها را به اسم صدا نزنید.
۱۵- جلوتر از ایشان راه نروید (مگر آن که ضرورتى داشته باشید).
۱۶- قبل از ایشان ننشینید.
۱۷- اگر عصبانى شدند، نسبت به آنان خشوع کنید.
۱۸- در همه حال از آنها تشکر کنید.
۱۹- مراقب باشید، هیچ گاه به ایشان دشنام ندهید.
۲۰- بکوشید تا هرگز آنها را خشمگین نسازید.
۲۱- در حد ممکن، در برآوردن نیازها و تأمین هزینه آنان بکوشید.
۲۲- هر قدر مىتوانید نسبت به ایشان نیکى کنید.
۲۳- هرگز در مقابلشان تکبر نورزید.
۲۴- در خواست هایشان را برآورده سازید (هر چند به آن نیاز نداشته باشند).
۲۵- چنان چه در حق شما بدى کردند؛ در مقابل، برایشان استغفار و طلب خیر کنید. (اجزهما بالاحسان احسانا و بالسیئات غفرانا).[۱]
۲۶- در مجالس، بالاتر از ایشان ننشینید.
۲۷- دست خود را بالاى دست ایشان نگیرید.[۲]
۲۸- اگر از شما خواستند پیش آنان بمانید، در حد امکان از ایشان جدا نشوید.[۳]
۲۹- در احسان به والدین، جانب مادر را بیشتر مراعات کنید.
۳۰- به وصیت هایشان عمل کنید.
۳۱- دیون (بدهىها) آنان را ادا کنید (در صورت توانایى).
۳۲- اگر بین امر و نهى والدین تعارضى بود؛ اگر ممکن است، رضایت هر دو را جلب کنید و گرنه جانب مادر را ترجیح دهید.
۳۳- اگر شما را به خوردن غذاى شبهه ناک امر کردند، اطاعت کنید.[۴]
۳۴- اگر در وقت نماز شما را به کارى امر کردند، نماز را به تأخیر انداخته و فرمان آنان را اطاعت کنید.
۳۵- اگر در واجبات کفایى شما را نهى کردند، آن واجب را ترک کنید.
۳۶- از آزار دیگران نسبت به والدین جلوگیرى کنید.
۳۷- پیش از آنان شروع به خوردن غذا نکنید.
۳۸- در مجالس، روى خود را از ایشان بر نگردانید.
۳۹- کارى نکنید که دیگران به پدر و مادر شما بدگویند.
۴۰- در وقت ورودشان از جا برخیزید.
۴۱- مراقب سلامتى آنان باشید و اگر نیاز به پزشک و … دارند اقدام کنید.
۴۲- هرگز براى آنان آرزوى مرگ نکنید.
۴۳- از آنان بخواهید تا در حق شما دعا کنند (دعاى والدین در مورد فرزندان مستجاب است، ان شاء الله)
۴۴- غیبت ایشان را روا مدارید و نگذارید دیگران از آنها غیبت کنند.
۴۵- در مواقع مختلف مدافع آنها باشید (تا جایى که حق دیگران تضییع نگردد).
۴۶- نقاط ضعف آنان را براى دیگران بازگو نکنید (مگر موارد خاص).
۴۷- صفات نیک ایشان را در حضور و غیابشان یادآور باشید.
۴۸- ابراز محبت خود را نسبت به آنها آشکار کنید.
۴۹- هر چه مىتوانید در برابرشان تواضع کنید.
۵۰- از ایشان تقاضایى نکنید که موجب شرمندگیشان شود.
۵۱- بدى هایشان را فراموش کنید و تکرار نکنید.
۵۲- سعى کنید هیچ وقت خوبىهایتان را به رخ آنان نکشید (مگر این که ضرورتى داشته باشید).
۵۳- براى پدر و مادر و ذوى الحقوق والدین خود نیز دعا و احسان کنید.
۵۴- نیکى به پدر و مادر را به بهانه این که آنان هنوز جوان هستند ترک نکنید.
۵۵- لزوم احترام ایشان را به اعضاى دیگر خانواده گوشزد کنید.
۵۶- در حد امکان، زمینه تفریح، گردش و زیارت را برایشان فراهم آورید.
۵۷- هرگز صریحا به آنان جواب رد ندهید.
مرکز مشاوره حوزه علمیه قم؛ در محضر پدر و مادر؛ ص ۱-۵
منابع کمکى
۱- قرآن کریم، سوره هاى: اسراء، بقره، لقمان، احقاف.
۲- شهید دستغیب، گناهان کبیره.
۳- سید جعفر میر عظیمى، حقوق والدین، قم: انتشارات مسجد جمکران.
پینوشتها
۱- دعاى ابو حمزه ثمالى.
۲- علامه مجلسى مىفرماید: یعنى در موقع عطا به آنها، دست خود را بگیر تا آنها از دستت بردارند.
۳- پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) فرمودند: انس پدر و مادر به تو در یک شبانه روز، از جهاد یک سال بهتر است و نیز براى یک نگاه محبت آمیز به والدین، ثواب یک حج مقبول را وعده دادند.
۴- زیرا پرهیز از لقمه شبهه ناک مستحب، ولى اطاعت آنان واجب است.
منبع: سایت اندیشه قم