در ذکر فضائل صلوات فرستادن بر پیامبر (صلی الله علیه و آله)

زمان مطالعه : 8 دقیقه

توسط : حمید الله رفیعی

0 نظر

اشاره:

صَلَوات، ذکری خاص به زبان عربی است شامل درود بر پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) که مسلمانان در تشهد نماز و نیز هنگام شنیدن یا بر زبان آوردن نام حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) ایراد می‌کنند. افزون بر آیه ۵۶ سوره احزاب (آیه صلوات)، احادیث بسیاری نیز بر استحباب ذکر صلوات تاکید کرده‌اند. صلوات هم احترام به پیامبر(صلی الله علیه و آله) است و هم ثواب اخروی و اثرات مثبت دنیوی دارد. صلوات در فرهنگ عام مسلمانانِ بسیاری از کشورها جایگاه ویژ‌های دارد و مسلمانان به مناسبت‌های مختلف مانند اظهار شادی در جشن‌ها یا آغاز کارها از باب تیمن و تبرک صلوات می‌فرستند.

بدان که خداوند متعال بندگان خود را به فرمانى لطیف تر از صلوات فرستادن بر پیامبر (صلّى الله علیه و آله) فرمان نداده است و آن فرمان خدا در آیه پنجاه و ششم سوره سى و سوم (احزاب) است که در آن چنین فرموده است «همانا خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود مى فرستند. اى کسانى که ایمان آورده اید شما هم بر او درود فرستید و با تعظیم بر او سلام گویید.» یعنى با توجه به نیاز شدید شما به شفاعت پیامبر (صلّى الله علیه و آله) و وساطت آن حضرت براى شما نزد خداوند. و بدین ترتیب درود فرستادن بر پیامبر (صلّى الله علیه و آله) را واجب فرموده است، همان گونه که گواهى دادن و اقرار به پیامبرى آن حضرت را واجب فرموده است.

وانگهى خداوند به ما فرمان داده است بر پیامبر (صلّى الله علیه و آله) درود فرستیم و خودش هم درود مى فرستد و این پرداخت اندکى از حقوق پیامبرى و پدرى آن حضرت است و شایسته و سزاوار است که بر پیامبر و آل ایشان درود و صلوات فرستاده شود، زیرا پیامبر (صلّى الله علیه و آله) فرموده اند: اى على! من و تو دو پدر این امتیم ^[۱] و از حقوق پدران و مادران است که همواره بر ایشان رحمت و درود بفرستیم تا بدین ترتیب حقوق ایشان را پرداخته باشی

منظور از درود فرستادن خداوند بر پیامبر (صلّى الله علیه و آله) کراماتى است که نسبت به ایشان مبذول مى دارد و بر تفضیل و بلندى مراتب او مى افزاید و گرامیداشتهاى دیگر^[۲] و منظور از درود فرستادن فرشتگان و مؤمنان بر آن حضرت درخواست ایشان از محضر خداوند است که بر آن علو درجه و کرامت ها بیفزاید.

امام رضا (علیه السّلام) فرموده است هر کس توانایى به چیزى نداشته باشد که گناهانش را بپوشاند، درود و صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد که گناهانش را از میان مى برد و فرموده است درود فرستادن بر محمد و آل او، در پیشگاه خداوند معادل با تسبیح و تهلیل و تکبیر (سبحان اللَّه، لا اله الا اللَّه و اللَّه اکبر) گفتن است.

رسول خدا (صلّى الله علیه و آله) فرموده اند: در خواب مردى از امت خود را بر پل صراط دیدم که سخت افتان و خیزان بود. گاه آویخته مى شد و گامى به جلو بر مى داشت و گاهى به عقب مى رفت. در این هنگام صلوات فرستادن او بر من آمد و او را استوار داشت تا از پل صراط بگذرد.

پیامبر (صلّى الله علیه و آله) فرموده اند: براى خداوند فرشتگانى است که در زمین مى گردند و سلام هاى امت مرا به من ابلاغ مى کنند و فرموده اند: هر کس بگوید خداى بر محمد و آل او درود فرستد، خداوند خطاب به او مى فرماید «درود خداوند بر تو باد!» بنا بر این این کار را بسیار انجام دهد^[۳].

معاویه بن عمار مى گوید: در حضور امام صادق (علیه السّلام) نام یکى از پیامبران را بردم و بر او درود فرستادم، فرمود: هر گاه نام یکى از پیامبران برده مى شود، نخست بر محمد (صلّى الله علیه و آله) درود فرست و سپس بر آن پیامبر و دیگر پیامبران.

کعب بن عجره^[۴] مى گوید: پیامبر (صلّى الله علیه و آله) روزى پیش ما آمدند. گفتیم: اى رسول خدا سلام و درود فرستادن بر شما چگونه است؟ فرمودند: بگویید «اللهم صل على محمد و آل محمد کما صلیت على ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و بارک على محمد و آل محمد کما بارکت على ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید.»^[۵] پیامبر فرموده اند: هیچ آدمى زایده یى بر من درود از صمیم دل و براستى نمى فرستد، مگر اینکه خداى عز و جل بر او ده درود مى فرستد و بر او ده درجه مى افزاید و براى او ده حسنه مى نویسد و ده خطا از او محو مى فرماید.

و فرموده اند: هر کس بگوید «درود خداوند بر محمد و آل محمد» خداوند به او مزد هفتاد و دو شهید ارزانى مى دارد و از گناهانش همچون روزى که از مادر متولد شده است بیرون مى آید.

امیر المؤمنین على (علیه السّلام) فرموده است، هر گاه نیازى دارى که دعا کنى نخست بر پیامبر و خاندانش درود فرست و سپس حاجت خود را از خدا بخواه که خداوند کریم تر از آن است که چون از او دو حاجت بخواهند فقط یکى را برآورد.

امام باقر (علیه السّلام) فرموده است چون نماز عصر روز جمعه را بگزارى، بگو «پروردگارا بر محمد و آل محمد که اوصیاى پسندیده اند به بهترین درودهاى خود درود فرست و برترین برکات خود را به آنان ارزانى فرماى و سلام بر ایشان و بر ارواح و پیکرهاى ایشان و رحمت خدا و برکاتش بر ایشان باد» که هر کس پس از نماز عصر جمعه این کلمات را بگوید، خداوند براى او صد هزار حسنه مى نویسد و صد هزار خطا را از او محو مى کند و صد هزار نیاز او را برمى آورد و صد هزار درجه بر علو مرتبه اش مى افزاید^[۶].

پیامبر (صلّى الله علیه و آله) فرموده اند: هر کس بر من درود فرستد و بر آل من درود نفرستد، بوى بهشت را استشمام نخواهد کرد و همانا بوى خوش بهشت از فاصله پانصد سال راه استشمام مى شود.

امام صادق (علیه السّلام) مى فرماید، پیامبر (صلّى الله علیه و آله) روزى به على (علیه السّلام) فرمودند: آیا به تو مژده دهم، گفت آرى پدر و مادرم فداى تو باد که همواره مژده دهنده به خیر هستى، فرمود:

هم اکنون جبریل، خبر عجیبى را براى من آورد. على (علیه السّلام) پرسید: چه چیزى را به تو خبر داد؟ فرمود: جبریل به من گفت هر گاه مردى از امت من بر من سلام فرستد و در پى آن به خاندان من هم سلام و درود فرستد، درهاى آسمان براى او گشوده مى شود و فرشتگان خدا بر او هفتاد درود مى فرستند و با آنکه گنهکار و خطا کار باشد گناهانش همچون برگ درختان فرو مى ریزد و حق تعالى به او پاسخ پسندیده مى فرماید سپس به فرشتگان مى گوید شما بر او هفتاد درود فرستادید و من بر او هفتصد درود مى فرستم و هر گاه بر من صلوات و درود فرستد و بر خاندان من سلام نفرستد میان او و آسمان هفتاد حجاب کشیده مى شود و خدایش پاسخ نمى دهد و مى فرماید اى فرشتگان من! دعاى او را بر آسمان بالا میاورید مگر اینکه در درود فرستادن، خاندان را هم به پیامبر ملحق کند و دعا همواره در حجاب است تا آنکه در درود فرستادن خاندان مرا به من ملحق کنند.

پیامبر فرموده اند: هر کس نام مرا پیش او ببرند و بر من درود نفرستد، وارد آتش مى شود و خداى متعال او را از خود دور مى کند.

امام صادق (علیه السّلام) فرموده است: هر گاه کسى نماز بگزارد و پیامبر (صلّى الله علیه و آله) را در نماز خود یاد نکند با نماز خود راهى غیر از بهشت را پیموده است ^[۷].

و شایسته است که به پیامبر و خاندان ایشان با این کلمات درود بفرستد:

«پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محمد، بهترین و برترین و خوشترین و پاک ترین و پر بارترین درودى که بر پیشینیان و کسانى که پس از ایشان آمدند و بر هر کسى از خلق خود فرستاده اى اى مهربان تر مهربانان. پروردگارا بر امیر المؤمنین درود فرست و دوست بدار هر کس او را دوست بدارد و دشمن بدار هر که او را دشمن بدارد و عذاب را بر آن کس که در ریختن خون او شریک بوده است افزون و چند برابر کن.

پروردگارا درود فرست بر فاطمه، دختر پیامبرت محمد (صلّى الله علیه و آله) و لعنت کن هر کس را که پیامبرت را با آزار دادن او آزرده است. پروردگارا بر حسن و حسین که دو امام مسلمانانند درود فرست. دوست بدار هر کس که آن دو را دوست مى دارد و دشمن بدار هر کس آن دو را دشمن دارد و عذاب را بر کسانى که در ریختن خون ایشان شریک بوده اند افزون فرماى. پروردگارا سلام و درود بفرست بر على بن حسین، امام مسلمانان و دوست بدار آن کس که او را دوست مى دارد و دشمن بدار آن کس که او را دشمن مى دارد و بر هر کس که بر او ستم کرده است عذاب را بیفزاى.

پروردگارا بر محمد بن على بن حسین امام مسلمانان درود فرست. دوست بدار هر کس او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن مى دارد و بر هر کس که بر او ستم کرده است عذاب را بیفزاى.

پروردگارا بر جعفر بن محمد، امام مسلمانان درود فرست. دوست بدار هر کس او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن مى دارد و بر هر کس که بر او ستم کرده و در ریختن خونش شریک بوده است عذاب را بیفزاى.

پروردگارا بر موسى بن جعفر، امام مسلمانان درود فرست و دوست بدار هر کس که او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر که او را دشمن مى دارد و بر هر کس که بر او ستم کرده و در ریختن خونش شریک بوده است عذاب را بیفزاى.

پروردگارا بر على بن موسى الرضا امام مسلمانان درود فرست و دوست بدار هر کس او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن مى دارد و بر هر کس که بر او ستم کرده و در ریختن خونش شریک بوده است عذاب را بیفزاى.

پروردگارا بر محمد بن على امام مسلمانان درود فرست و دوست بدار هر کس او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن مى دارد و بر هر کس که به او ستم کرده است عذاب را افزون کن.

پروردگارا بر على بن محمد، امام مسلمانان درود فرست و دوست بدار هر کس را که او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن مى دارد و بر هر کس به او ستم کرده است عذاب را افزون کن.

پروردگارا بر حسن بن على، امام مسلمانان درود فرست و دوست بدار هر کس که او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر که او را دشمن مى دارد و بر هر کس که به او ستم کرده است عذاب را افزون کن.

پروردگارا بر آن که پس از او جانشین اوست، درود فرست که امام مسلمانان است. خدایا دوست بدار هر که او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر که او را دشمن مى دارد.

پروردگارا بر طاهر و قاسم دو پسر پیامبرت سلام فرست. پروردگارا بر رقیه دختر پیامبرت سلام فرست و هر که را که با آزار او پیامبرت را آزرده است از رحمت خود دور بدار، پروردگارا برگزیدگان ذریه پیامبرت درود فرست. پروردگارا بهترین جانشین و جبران کننده براى خاندان پیامبرت باش. خداوندا ایشان را در زمین قدرت و تمکین بخش. پروردگارا ما را از نیروهاى امدادى و یاران ایشان براى وصول به حق در آشکار و نهان قرار بده. پروردگارا تو خود انتقام ایشان را بگیر و خون آنان را مطالبه کن و از ایشان و ما و همه مردان و زنان مؤمن، ستم هر ستمگر و سرکش را کفایت فرماى و شر هر جنبنده را که تحت فرمان تو است باز دار که تو از همه نیرومندتر و سخت عقوبت ترى.» شاعر گفته است:

هرگز آنان به خیانتى توصیف نشده اند بلکه آنان امناى پروردگار من و سروران یگانه اند. خداوند بر ایشان درود پیاپى فرستد تا آنگه که هر زنده و جمادى به تسبیح تو گویاست.

و گفته شده است:

برترین پیامبران، آخر ایشان محمد (صلّى الله علیه و آله) است و خداوند یکتاى او بر او درود فرستاده است. دلائلى براى او اقامه شده است که قابل انکار نیست و همه ستیزه گران در آن مورد زبون و سرگردان شده اند.