حجاب زنان در دین اسلام و مسیحیت

اشاره

لزوم پوشش زن در برابر مرد بیگانه یکی از مسائل مهم اسلامی است. و در قرآ‎ن کریم درباره این مطلب تصریح شده است. پس در اصل مطلب از جنبه اسلامی نمی‌توان تردید کرد. عدّه‌ای گمان می‌کنند که حجاب مخصوص دین مقدس اسلام و بعضی از ادیان الهی است، در حالی که این توهم و گمان، صحیح و شایسته نیست. زیرا آنچه که از فرهنگ گذشته­ی ملت‌ها تا امروز بدست می‌آید این‌ است که: تمام ملل و مردم جهان زنانشان دارای حجاب بوده‌اند اگرچه در کیفیت پوشش فرق داشته‌اند. اکنون برای ثابت شدن این موضوع و به تناسب سؤال، حجاب در دین مسیح را بررسی می‌کنیم:

جرجی زیدان دانشمند معروف مسیحی می‌گوید: اگر مقصود از حجاب پوشاندن بدن به وسیله چادر و روسری و نقاب و امثال آن است، این موضوع قبل از اسلام و حتی پیش از دین مسیح بوده است و مسیحیت هم در آن تغییری نداده‌ است و تا قرون وسطا در اروپا حجاب معمول بوده است و تا به امروز هم آثار حجاب در اروپا باقی است.[۱]

دو مرجع دینی مسیحیت به نام‌های کِلْمِنْت و تِرْتولیان در مورد حجاب چنین می‌گویند: زن باید کاملاً در حجاب پوشیده باشد ویا آنکه در خانه باشد، زیرا  فقط لباسی که او را می‌پوشاند، می‌تواند از خیره شدن چشم‌ها به سوی او مانع گردد. زن نباید صورت خود را عریان ارائه دهد تا دیگری را با نگاه کردن به صورتش وادار به گناه نماید.

برای زن مؤمن عیسوی در نظر خداوند پسندیده نیست که به زیور آراسته گردد و حتّی زیبایی طبیعی آن باید با اختفا و فراموشی آن، از بین برده شود. زیرا برای بینندگان خطرناک است.[۲]

بنابراین حجاب نه تنها در دین اسلام بلکه در سایر ادیان بخصوص در دین مسیحیت مورد تأکید قرار داده شده است. اما اینکه چرا در اروپا و بعضی از کشورهای دیگر که خود را پیرو حضرت عیسی (علیه‌السلام) می‌دانند این همه برهنگی و بی‌بندوباری از جانب بسیاری از زنان مشاهده می‌شود. عوامل دیگری دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

۱. همان‌طوری که در بین مسلمانان بعضی از افراد به قرآن کریم و احادیث پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ و ائمه اطهار (علیهم السّلام) عمل نمی‌کنند و در ظاهر مسلمان هستند، در بین مسیحیان هم افراد بسیار هستند که ادعای پیروی از حضرت عیسی (علیه‌السلام) را دارند. ولی در عمل از هوا و هوس خود پیروی نموده و هیچ نوع پایبندی به مسیحیت و احکام آن ندارند.

۲. از زمانی که اروپا از نظر علم و صنعت رشد چشمگیری پیدا کرد به همان نسبت از دین و مسائل معنوی دور شد و رواج فساد و برهنگی در بین بسیاری از زنان آنها یکی از آثار این تحول می‌باشد و این موضوع اختصاص به اروپا ندارد بلکه کشورهای اسلامی هم در معرض این تهاجم فرهنگی قرار دارد و اگر با رشد صنعت به رشد معنویت جامعه فکر نشود به درد و بلای اروپا مبتلا خواهند شد.[۳]

از این پاسخ اجمالی روشن شد که در دین مسیحیت هم حجاب وجود دارد. و اینک به قسمت اول سؤال که چرا اسلام به حجاب زنان بسیار تأکید کرده است، می‌پردازیم.

استاد شهید مرتضی مطهری (رحمه الله علیه) در کتاب باارزش مسئله حجاب، بعد از آنکه اشکالاتی را که مخالفین اسلام برای حجاب تراشیده‌اند، با منطق نیرومند اسلام رد می‌کند، می‌فرماید: «ما برای پوشش زن از نظر اسلام فلسفه خاصی قائل هستیم که از نظر عقلی آن را موجّه می‌سازد  و از نظر تحلیل می‌توان آن را مبنای حجاب در اسلام دانست.»[۴]

و بعد از تحلیل واژه حجاب می‌فرمایند: فلسفه پوشش اسلامی به نظر ما چند چیز است. بعضی از آنها جنبه روانی دارد و بعضی جنبه خانه و خانوادگی، و بعض دیگر جنبه اجتماعی و بعضی مربوط است به بالا بردن احترام زن و جلوگیری از ابتذال او.

حجاب در اسلام از یک مسأله کلی‌تر و اساسی‌تری ریشه می‌گیرد و آن این است که اسلام می‌خواهد انواع التذاذهای جنسی، چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر، به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی اختصاص یابد، اجتماع منحصراً برای کار و فعالیت باشد. بر خلاف سیستم غربی عصر حاضر که کار و فعالیت را با لذت‌جوییهای جنسی به هم می‌آمیزد اسلام می‌خواهد این دو محیط را کاملاً از یکدیگر تفکیک کند.

اکنون به شرح چهار قسمت فوق می‌پردازیم:

۱. آرامش روانی

نبودن حریم میان زن و مرد و آزادی معاشرت‌های بی‌بند و بار، هیجان‌ها و التهابهای جنسی را فزونی می‌بخشد و تقاضای سکس را به صورت یک عطش روحی و یک خواست اشباع نشدنی درمی‌آورد. غریزه جنسی غریزه‌ای نیرومند است، همچون آتش که هرچه به آن بیشتر خوراک بدهند شعله‌ورتر می‌شود. لهذا اسلام برای رام کردن این غریزه به زنان دستور داده است با پوشش در جامعه حاضر شوند.

۲. استحکام پیوند خانوادگی

شکی نیست که هر چیزی که موجب تحکیم پیوند خانوادگی و سبب صمیمیت رابطه زوجین گردد، برای کانون خانواده مفید است و در ایجاد آن باید حداکثر کوشش مبذول شود، و بالعکس هر چیزی که باعث سستی روابط زوجین و دلسردی آنان گردد، به حال زندگی خانوادگی زیانمند است و باید با آن مبارزه کرد.

فلسفه پوشش و منع کامیابی جنسی از غیر همسر مشروع، از نظر اجتماع خانوادگی، این است که همسر قانونی شخص از لحاظ روانی عامل خوشبخت کردن او به شمار برود؛ در حالی‌که در سیستم آزادی کامیابی، همسر قانونی از لحاظ روانی یک رقیب و مزاحم و زندانبان به شمار می‌رود و در نتیجه کانون خانواده بر اساس دشمنی و نفرت پایه گذاری می‌شود.

۳. استواری جامعه

کشانیدن تمتعات جنسی از محیط خانه به اجتماع، نیروی کار و فعالیت اجتماع را ضعیف می‌کند. حقیقت این است که این وضع بی‌حجابی جوامع ما از مختصات جامعه‌های پلید سرمایه‌داری غربی است و یکی از نتایج سوء پول‌پرستی‌ها و شهوت‌رانیهای سرمایه‌داران غرب است. اگر زن ایرانی بخواهد خود را فقط برای همسر قانونی و یا برای حضور در مجالس اختصاصی زنان بیاراید، نه مصرف‌کننده لایقی برای سرمایه‌داران غربی خواهد بود و نه وظیفه و مأموریت دیگرش را که عبارت است از انحطاط اخلاق جوانان و ضعف اراده آنان و ایجاد رکود در فعالیت اجتماعی، به نفع استعمار غرب انجام خواهد داد.

۴. ارزش و احترام زن

مرد به طور قطع از نظر جسمانی بر زن تفوّق دارد. از نظر مغز و فکر نیز تفوّق مرد لااقل قابل بحث است. زن در این دو جبهه در برابر مرد قدرت مقاومت ندارد، ولی زن از طریق عاطفی و قلبی همیشه تفوّق خود را بر مرد ثابت کرده است.

حریم نگه داشتن زن میان خود و مرد یکی از وسائل مرموزی بوده است که زن برای حفظ مقام و موقع خود در برابر مرد از آن استفاده کرده است.

اسلام زن را تشویق کرده است که از این وسیله استفاده کند. اسلام مخصوصاً تأکید کرده است که زن هر اندازه متین‌تر و باوقارتر و عفیف‌تر حرکت کند و خود را در معرض نمایش برای مرد نگذارد بر احترامش افزوده می‌شود.[۵]

پی نوشت:

[۱] . جرجی زیدان، تاریخ تمدن اسلام، انتشارات امیرکبیر، چ ششم، سال ۱۳۶۹، ص۹۴۳.

[۲] . زن و آزادی، ص۵۲، به نقل از: محمدی‌نیا، اسدالله، بهشت جوانان، انتشارات سبط اکبر، چاپ ۱۹، ۱۳۸۳، ص۲۸۳.

[۳] . بهشت جوانان، ص۲۸۲.

[۴] . مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، چ اول، ۷۸، ج۱۹، ص۴۳۳.

[۵] . مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۳۵.