تجلی قرآن در مسئله نماز در سیره معصومین

در این مباحث بنا داریم جمال زیبا و نورانی آیات قرآن مجید را در سیره شریف رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و أئمه معصومین (علیهم السلام) نشان دهیم به این معنا که می خواهیم:

۱. مواردی که عملی از آن پاکان درباره آیه ای از قرآن انجام شده است، مثلاً آنان به هنگام انجام کاری آیه ای از قرآن مجید را به زبان آورده اند و یا دیگران آیه ای از قرآن را تلاوت کرده اند و آن بزرگان رفتاری خاص، عملی از خود نشان داده اند.

۲. مواردی که آنان آیه ای را تلاوت کرده اند و از آن نتیجه ای گرفته اند و به اقتضای آن آیه کلامی بیان فرموده اند.

۳. مواردی که بدون تلاوت آیه ای خاص عملی از آنان صادر شده که ارتباط آشکار و یا لطیف با آیه ای از قرآن دارد.

بخش عظیمی از آموزشهای الهی از طریق سیره پیامبران خدا و پیروان آنان و انسانهای متعالی تحقق می یابد. تعداد زیادی از آیات قرآن مجید حاکی از اعمال، رفتار و سخنان پیامبران قبلی و نحوه مواجهه آنان با انسانها، به خصوص مخالفان بوده است. همچنین در کلام خداوند مثالها و نمونه های زیادی از اعمال بعضی از انسانها ذکر شده است.

آیات قرآن مجید که حاوی معارف و آموزشهای خداوند عالم است، در سیره رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) به نحوی کامل و به صورتی زیبا و دل انگیز تجلی کرده است و در حقیقت زندگی معصومین (علیهم السلام) تجسم آموزشهای الهی است. زیبایی این تجلیات متناسب با زیبایی اخلاق و عظمت های بی پایان روح آن پاکان و بزرگان می باشد. در حقیقت نورانیت و زیبایی حقیقی آیات قرآن مجید وقتی بطور کامل آشکار می شود که در اعمال و رفتار معصومین(ع) و بطور کلی سیره شریف آنان تجلی پیدا کند.لذا مشاهده یا شنیدن نوع رفتار آنان در مورد آیه ای از قرآن، تأثیری خاص در روح انسانها خواهد داشت و ما در اینجا به ذکر یک نمونه، بسنده می کنیم:

در بعضی از آیات قرآن به خواندن نماز در اول وقت با حالت خشوع قلب و توجه و توصیه شده و خواندن نماز با چنین حالتی از اوصاف مؤمنان حقیقی محسوب گردیده است، بطوریکه خداوند می فرماید: «قد افلح المؤمنون. الذین هم فی صلاتهم خاشعون». (سوره مؤمنون، آیات ۱و۲) بعد از چند آیه مجدداً به موضوع نماز اشاره کرده و می فرماید:«و الذین هم علی صلواتهم یحافظون». (سوره مؤمنون، آیه ۹)، یعنی از اوصاف اصلی مؤمنان، هم نماز خواندن با خشوع قلب و هم محافظت بر اوقات نمازها و توجه به اهمیت خاص آن می باشد.

در احادیث پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین(ع) سفارش زیادی بر بجای آوردن نماز در اول وقت و در نظر گرفتن اهمیت خاص آن شده است. از مجموع آیات و بعضی از روایات معصومین(ع) استفاده می شود که نماز خواندن در اول وقت اهمیت بسیار زیادی دارد، بطوریکه بدون عذر مهم، هرگز نباید از خواندن نماز اول وقت صرف نظر شود.

در سیره و رفتار شریف حضرت سید الشهدا سلام اللّه علیه و اصحابش ذکر شده است که وقتی یکی از اصحاب در ظهر روز عاشورا و در حین جنگ به حضرت زمان ظهر را متذکر شد، آن حضرت نگاهی به آسمان کرد و فرمود: بلی؛ الآن اول ظهر است و او را دعا کرد و فرمود: خداوند تو را از نمازگزان قرار دهد که در اول وقت، نماز را متذکر شدی و بعد ایشان ب گروه اندک از اصحاب، در میدان جنگ و در مقابل بارانی از تیرها و نیزه ها به نماز ایستادند.

شنیدن این حادثه تأثیر بسیار عظیمی در روح انسانها دارد، یعنی نماز چه مقدار اهمیت دارد که در آن حالت بحرانی و جنگ، چند نفر انگشت شمار در مقابل حملات چندین هزار نفر، باید با تمام شکوه و عظمت آن را بجای آوردند.

در این رویداد، عظمت و جلالتی از نماز و خواندن آن در اول وقت در رفتار آن انسان متعالی، تجلی کرده است که در هیچ حادثه ای شبیه و نظیری برای آن یافت نمی شود.

در این عمل، زیبایی عظیم آیاتی از قرآن بی پرده تجلی کرده است. در این رفتار، آن حضرت عملاً به انسانها تعلیم داد که در حال نماز انسان به قدرت بی پایان خداوند عالم متصل می شود و جمال و صفات پروردگار، او را در خود حیران می کند، پس چه باک از کثرت دشمن و زخم شمشیرو نیزه ها.

او به انسانها یاد داد که لذت ارتباط با خداوند عالم از طریق نماز که متعالی ترین صورت ذکر خداست، برتر از آن است که زخم شمشیرها و نیزه ها بتواند نقصانی در آن بوجود آورد.

منبع : بشارت – مهر و آبان ۱۳۷۸، شماره ۱۳