الغیبه للنعمانى

معرفى اجمالى

« الغیبه للنعمانى»، از ابو عبد الله، محمد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانى، مشهور به ابن زینب، از راویان بزرگ شیعه در اوایل قرن چهارم هجرى است.

این کتاب، به زبان عربى و حاوى روایاتى از ائمه معصومین( ع)، در باره غیبت امام زمان( عج) و خصوصیات آن حضرت و عصر ظهور و ویژگى هاى آن دوران مى باشد.

مؤلف، در باره انگیزه نگارش این کتاب، مى گوید:« من، در جامعه مى دیدم شیعیان و علاقه مندان به محمد و آل محمد( ص) به گروه هاى مختلفى تقسیم شده اند و نسبت به امام زمان و ولى امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته اند. پس از بررسى، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنان که رسول خدا و حضرت على و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نموده اند، لذا به یارى خداوند بر آن شدم تا روایاتى که مشایخ بزرگ روایى، از امیر المؤمنین و ائمه معصومین، در باره غیبت امام عصر( عج) روایت کرده اند، جمع آورى نمایم.

بسیارى از روایاتى را که اکنون در اختیار من است، علماى اهل تسنن نیز روایت کرده اند، البته روایات آنان در این باره، بسیار گسترده تر از روایاتى است که اکنون در اختیار من مى باشد.»

این کتاب، در سال ۳۴۲ ق، در اوایل غیبت کبرى، در شهر حلب، به نگارش درآمده است.

این کتاب، توسط ابو الحسین، محمد بن على شجاعى کاتب، از آغاز تا پایان بر مؤلف آن، محمد بن ابراهیم قرائت شده و مؤلف نیز اجازه روایت آن را به وى داده است.

دیگر روات نیز در نزد شجاعى قرائت مى کردند، سپس فرزند او، حسین بن محمد شجاعى، نسخه قرائت شده در نزد مؤلف و دیگر کتاب هاى پدرش را در اختیار نجاشى که از مشایخ بزرگ شیعه است، قرار داده و از این طریق، کتاب، به دست ما رسیده است.

ساختار

کتاب، داراى ۲۶ باب و شامل ۴۷۸ روایت مى باشد.

گزارش محتوا

پاره اى از موضوعات کتاب، عبارتند از:

وجوب حفظ اسرار آل محمد، الهى بودن مسئله امامت، تعداد ائمه، کسى که به دروغ ادعاى امامت کند، روایات در باره غیبت امام زمان، در باره صبر و انتظار فرج، در باره امتحان، صفات امام منتظر، صفات لشکر آن حضرت و…

نسخه شناسى

1. نسخه اى در کتاب خانه ملک تهران که تاریخ نگارش آن، ۱۰۷۷ ق، است.

2. نسخه اى در کتاب خانه آستان قدس رضوى در مشهد مقدس که تاریخ نگارش آن، ۷۲۰ ق و به خط حسین بن على بن یحیى مى باشد.

این نسخه، توسط حضرت آیه الله شبیرى زنجانى مقابله شده و خط ایشان و هم چنین خط محدث نورى، در آخر آن وجود دارد.