احادیثی در مورد امام علی (ع) از پیامبر اکرم (ص)

زمان مطالعه : 8 دقیقه

توسط : رحمت الله ضیایی

0 نظر

احادیث بی شماری از رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در فضیلت امام علی (علیه السلام) نقل شده که برتری آن حضرت را نسبت به سایر اصحاب به اثبات می رساند. احادیث در این زمینه بسیار زیاد و بلکه متواترند.

در اینجا به برخی از این احادیث اشاره می شود:

دوستی و دشمنی امام علی (علیه السلام) معیار ایمان و نفاق

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): حُبُّ علیٍّ یأکُلُ الذُّنوبَ کما تأکُلُ النّارُ الحَطَبَ؛[۱]
دوستى على گناهان را فرو مى‏خورد همچنان که آتش هیمه را.
عنه (صلى الله علیه و آله): عُنوانُ صحیفهِ المومن حُبُّ علیِّ بنِ أبی طالبٍ؛[۲]
سرلوحه کارنامه مومن، دوستى على بن ابى طالب است.
عنه (صلى الله علیه و آله): ما ثَبّتَ اللّه ُ حُبَّ علیٍّ فی قلبِ مومن فَزلَّتْ به قدمٌ إلاّ ثَبّتَ اللّه ُ قَدَما یومَ القیامهِ علَى الصِّراطِ؛
هر گاه خداوند عشق و دوستى على را در دل مومنى استوار سازد و با این حال قدمش بلغزد (خطایى از او سر زند) در روز قیامت قدمش را بر صراط استوار نگه دارد.[۳]
رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله): لا یُحِبُّکَ إلاّ مومن ، و لا یُبغِضُکَ إلاّ منافقٌ؛
تو را جز مومن دوست ندارد و جز منافق دشمنت ندارد.[۴]

امام علی (علیه السلام) در این باره می فرمایند: لَو ضَرَبْتُ خَیْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَیْفی هذا عَلى أنْ یُبْغِضَنی ما أبْغَضَنی ولَو صَبَبْتُ الدُّنیا بِجَمّاتِها عَلَى الْمُنافِقِ عَلى أنْ یُحِبَّنی ما أَحَبَّنی؛
اگر با این شمشیرم بر بینى مرد با ایمان زنم که مرا دشمن گیرد، هرگز با من دشمنى نکند و اگر همه دنیا را به منافق دهم تا مرا دوست دارد، هیچگاه دوستم ندارد.[۵]

امام علی (علیه السلام) پیشواى نیکوکاران

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): علیٌّ إمامُ البَرَرهِ، وقاتِلُ الفَجَرهِ، منصورٌ مَن نَصرَهُ، مَخذولٌ مَن خَذلَهُ؛
على پیشواى نیکوکاران است و کشنده بدکاران، هر که او را یارى کند یارى شود و هر که از یارى او دست ‏شوید، بى ‏یار ماند.[۶]
عنه (صلی الله علیه و آله) لعلی (علیه السلام): مَرْحَبا بسیّدِ المسلمینَ و إمامِ المُتّقینَ؛
آفرین و مرحبا به سرور مسلمانان و پیشواى پرهیزگاران.[۷]
عنه (صلى الله علیه و آله): یا علیُّ، إنَّ اللّه َ … وَهَبَ لکَ حُبَّ المَساکینِ، فَرَضُوا بکَ إماما و رَضیتَ بهِم أتْباعا.[۸]
اى على! خداوند … دوست داشتن مستمندان را به تو بخشیده است، از این رو آنان به پیشوایى تو خرسندند و تو به داشتن پیروانى چون ایشان.
عنه (صلى الله علیه و آله) :اُوحِیَ إلیَّ فی علیٍّ بثلاث خصال: أنَّهُ سَیّدُ المسلِمینَ ، و إمامُ المُتّقِینَ و قائدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ؛[۹]
درباره على به من وحى شده که او سرور مسلمانان، پیشواى پرهیزگاران و رهبر رو سپیدان است.
رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله): أ لا أدُلُّکُم على ما إن تَسالَمتُم علَیهِ لَم تَهلِکوا ؟! إنّ وَلِیَّکُم اللّه ُ ، و إنّ إمامَکُم علیُّ ابنُ أبی طالبٍ ، فناصِحوهُ و صَدِّقوهُ ، فإنّ جَبرئیلَ أخبَرَنی بذلکَ؛[۱۰]
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): آیا شما را به چیزى رهنمون شوم که تا هر گاه بر آن توافق کنید،) به هلاکت در نیفتید؟ همانا ولى شما خداوند و امامتان على بن ابى طالب است. پس، خیر خواه و مخلص او باشید و تصدیقش کنید. همانا این مطلب را جبرئیل به من خبر داد.
همانا خداوند عزوجل درباره على بن ابى طالب بمن سفارشى فرمود. گفتم: بار پروردگارا،آن را برایم روشن فرما. فرمود: بشنو! عرض کردم: گوش به فرمانم. فرمود: همانا على پرچم هدایت و پیشواى دوستان من و روشنایى (راه) کسانى است که مرا اطاعت کنند. او کلمه‏اى است که با پرهیزگاران همراهش کردم. هر که او را دوست ‏بدارد مرا دوست داشته و هر که از او اطاعت کند از من اطاعت کرده است.[۱۱]

امام علی (علیه السلام) جانشین و وصی پیامبر (صلی الله علیه و آله)

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): اى بنى هاشم! همانا برادر من، وصى من و وزیر من و جانشین من در میان خانواده‏ ام على بن ابى طالب است. او دین مرا مى ‏پردازد و وعده‏ ام را به کار مى ‏بندد.[۱۲]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله): جبرئیل نزد من آمد و گفت: اى محمد!پروردگارت به تو درود مى‏فرستد و مى‏گوید: همانا على بن ابى طالب وصى و جانشین تو در میان خانواده و امت تو مى‏باشد.[۱۳]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): هر پیامبر وصى و وارثى دارد و على وصى و وارث من است.[۱۴]

ولایت امام علی (علیه السلام) همان ولایت پیامبر (صلی الله علیه و آله)

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): هر که من مولاى اویم على نیز مولاى اوست.[۱۵]
حضرت به یکی از اصحاب خود فرموند: اى بریده! آیا من به مومنان از خود ایشان سزاوارتر نیستم؟ عرض کردم: البته، اى پیامبر خدا. فرمود: هر که من مولاى اویم على هم مولاى اوست.[۱۶]
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): على از من است و من از او. او ولى هر مومنى است.[۱۷]
بریده اسلمى می گوید: پیامبر خدا به ما دستور داد به على به عنوان امیر مومنان سلام کنیم. در آن روز ما هفت نفر بودیم و من از همه کوچکتر بودم.[۱۸]

امام علی (علیه السلام) و حق

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): على با حق است و حق با على و بر محور او مى ‏گردد.[۱۹]
حق با على است هر جا که رو کند.[۲۰]
پیامبر اکرم (صلى ا‏لله‏ علیه ‏و ‏آله): حقُّ علیٍّ على هذهِ الاُمّهِ کحَقِّ الوالِدِ على وَلَدِه.[۲۱]
حق على بر این امت همچون حق پدر است بر فرزندش.
پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: علیٌّ معَ الحقِّ والحقُّ معَ علیٍّ ، ولن یَتَفَرّقا حتّى یَرِدا علَیَّ الحوضَ یومَ القیامهِ؛[۲۲]
على با حق و حق با على است و هرگز از هم جدا نمى شوند تا در روز قیامت کنار حوض (کوثر) نزدم آیند.

امام علی (علیه السلام) و قرآن

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): على با قرآن و قرآن با على است و هرگز از هم جدا نشوند تا در کنار حوض (کوثر) نزدم آیند.[۲۳]

امام علی (علیه السلام) حجت ‏خداست

انس در خدمت پیامبر نشسته بود که على علیه السلام وارد شد، پیامبر (صلى الله علیه و آله) فرمود: اى انس! من و او حجت‏ خدا بر بندگان او هستیم.[۲۴]

امام علی (علیه السلام) على دروازه علم پیامبر (صلی الله علیه و آله)

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: أنا مدینهُ العلمِ وعلیٌّ بابُها ، فمَن أرادَ العلمَ فلْیَأتِ البابَ؛[۲۵]
من شهر علم هستم و على دروازه آن است. پس، هر که علم مى خواهد، باید از دروازه درآید.
و نیز فرموند: پس از من، على آگاه ترین فرد است ‏به کار قضاوت و داناترین آنهاست.[۲۶]

ریشه های درخت

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: أنا وعلیٌّ مِن شَجَرهٍ واحدهٍ ، والنّاسُ مِن أشجارٍ شَتّى؛
من و على از یک درختیم و دیگر مردمان از درخت هاى گوناگون.[۲۷]
جابر می گوید: پیامبر (صلى الله علیه و آله) در عرفه بود و على رو به روى آن حضرت قرار داشت. پیامبر فرمود: اى على! نزدیک من آى و پنجه ‏ات را در پنجه من گذار. اى على! من و تو از یک درخت آفریده شده ‏ایم. من ریشه آن درختم و تو تنه آن و حسن و حسین شاخه‏ هایش. هر که به شاخه ‏اى از آن بیاویزد خداوند او را به بهشت درآرد.[۲۸]

امام علی (علیه السلام) برادر رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) به امام علی علیه السلام فرمودند: أنتَ أخی فی الدُّنیا والآخِرَهِ؛[۲۹]
تو در دنیا و آخرت برادر من هستى.

یک روح

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: علیٌّ مِنّی وأنا مِنهُ ؛[۳۰]
على از من است و من از اویم.

امام علی (علیه السلام) همراه پیامبر (صلی الله علیه و آله)

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: علیٌّ مِنّی بمنزلهِ رَأسی مِن بَدَنی؛[۳۱]
على نسبت به من به منزله سر من است براى پیکرم.

یک روح در دو بدن

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: إنّ علِیّا لَحْمُهُ مِن لَحْمی ودَمُهُ مِن دَمی؛[۳۲]
همانا گوشت على از گوشت من است و خون او از خون من.

ابلاغ پیام خدا توسط امام علی (علیه السلام)

انس بن مالک می گوید: پیامبر (صلى الله علیه و آله) سوره برائت را (براى خواندن بر مشرکان) به دست على داد و فرمود: (این سوره را) نمى‏ رساند مگر من یا مردى از خاندان من.[۳۳]

امام علی (علیه السلام) نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) همچون هارون نسبت به موسی

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) خطاب به حضرت على (علیه السلام): تو نسبت ‏به من همچون هارونى نسبت ‏به موسى جز آن که پس از من پیامبرى نیست.
امام علی (علیه السلام): پیامبر (صلى الله علیه و آله) فرمود: تو را گذاشتم که جانشین من باشى. عرض کردم: اى پیامبر خدا! آیا از تو بازمانم؟ فرمود: آیا نمى ‏پسندى که براى من چنان باشى که هارون براى موسى بود جز این که بعد از من پیامبرى نیست.[۳۴]

ولایت امام علی (علیه السلام)

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله): اگر على را به ولایت و سرپرستى گیرید خواهید دید که رهنما و رهیافته است و شما را به راه راست مى‏برد.
آن گاه که از موضوع فرمانروایى یا خلافت نزد آن حضرت سخن به میان آمد فرمودند: اگر آن را به على سپارید خواهید دید که رهنما و رهیافته است و شما را در راه راست مى ‏برد.[۳۵]
پیامبر اکرم (صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله و سلم): اَلرّوحُ وَ الرّاحَهُ وَ الفَلَجُ وَ الفَلاحُ وَ النَّجاحُ وَ البَرَکَهُ وَ العَفوُ وَ العافیَهُ وَ المُعافاهُ وَ البُشرى وَ النَّصرَهُ وَ الرِّضا وَ القُربُ وَ القَرابَهُ وَ النَّصر وَ الظَّـفَرُ وَ التَّمکینُ وَ السُّروُر وَ المَحَبَّهُ مِنَ الله تَبارَکَ وَ تَعالى عَلى مَن اَحَبَّ عَلىَّ بنَ اَبى طالِبٍ (علیه ‏السلام) وَ والاهُ وَ ائتَمَّ بِهِ وَ اَقَرَّ بِفَضلِهِ وَ تَوَلَّى الأَوصیاءَ مِن بَعدِهِ وَ حَقٌ عَلَىَّ اَن اُدخِلَهُم فى شَفاعَتى وَ حَقٌ عَلى رَبّى اَن یَستَجیبَ لى فیهِم وَ هُم اَتباعى وَ مَن تَبِعَنى فَاِنَّهُ مِنّى؛[۳۶]
آسایش و راحتى، کامیابى و رستگارى و پیروزى، برکت و گذشت و تندرستى و عافیت، بشارت و خرمى و رضایتمندى، قرب و خویشاوندى، یارى و پیروزى و توانمندى، شادى و محبت، از سوى خداى متعال، بر کسى باد که على بن ابى طالب را دوست بدارد، ولایت او را بپذیرد، به او اقتدا کند، به برترى او اقرار نماید، و امامانِ پس از او را به ولایت بپذیرد. بر من است که آنان را در شفاعتم وارد کنم. بر پروردگار من است که خواسته مرا درباره آنان اجابت کند. آنان پیروان من هستند و هر که از من پیروى کند، از من است.

هدایت امام علی (علیه السلام)

پیامبر اکرم (صلى ا‏لله‏ علیه ‏و ‏آله و سلم): بى اُنذِرتُم وَ بِعَلىِّ بنِ أبى طالِبِ اهْتَدَیتُم… وَ بِالْحَسَنِ اُعْطیتُمُ الإْحسانُ وَ بِالْحُسَینِ تَسعَدونَ وَ بِهِ تَشقونَ ألا وَ إنَّ الْحُسَینَ بابٌ مِن أبوابِ الْجَنَّهِ مَن عاداهُ حَرَّمَ الله عَلَیهِ ریحَ الْجَنَّهِ؛[۳۷]
به وسیله من هشدار داده شدید و به وسیله على (علیه ‏السلام) هدایت مى‌یابید و به وسیله حسن احسان مى‏‌شوید و به وسیله حسین خوشبخت مى‌‏گردید و بدون او بدبخت. بدانید که حسین درى از درهاى بهشت است، هر کس با او دشمنى کند، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى‌کند.

عدالت امام علی (علیه السلام)

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند: کَفِّی وکَفُّ علیٍّ فی العَدلِ سَواءٌ؛[۳۸]
دست من و دست على در [اجراى] عدالت یکسان است.

تادیب امام علی (علیه السلام)

حدیث رسول اکرم (صلى‏ الله ‏علیه‏ و ‏آله و سلم): اَنـَا اَدیبُ الله وَ عَلىٌّ اَدیبى، اَمَرَنى رَبّى بِالسَّخاءِ وَ الْبِرِّ وَ نَهانى عَنِ الْبُخْلِ وَ الْجَفاءِ وَ ما شَى‏ءٌ اَبْغَضُ اِلَى الله عَزَّوَجَلَّ مِنَ الْبُخْلِ وَ سوءِ الْخُلُقِ، وَ اِنَّهُ لیُفْسِدُ العَمَلَ کَما یُفْسِدُ الخَلُّ الْعَسَلَ؛[۳۹]
من ادب آموخته خدا هستم و على، ادب آموخته من است. پروردگارم مرا به سخاوت و نیکى کردن فرمان داد و از بخل و سختگیرى بازم داشت. در نزد خداوند عزوجل چیزى منفورتر از بخل و بد اخلاقى نیست، و همانا آن عمل را ضایع مى‏ کند، آن‏سان که سرکه عسل را.

در پایان اشاره می کنیم به ذکر یک حدیث از وجود مقدس حضرت زهرا (سلام الله علیها): اِنَّ السَّعیدَ، کُلَّ السَّعیدِ، حَقَّ السَّعیدِ مَن أحَبَّ عَلِیاً فی حَیاتِه وَ بَعدَ مَوتِه؛[۴۰]
همانا سعادتمند کامل و حقیقی کسی است که امام علی (علیه السلام) را در دوران زندگی و پس از مرگش دوست داشته باشد.

پی نوشت ها

[۱]. کنز العمال، ۳۳۰۲۱.

[۲]. همان، ۳۲۹۰۰.

[۳] . همان، ۳۳۰۲۲.

[۴] . همان، ۳۲۸۷۸.

[۵] . نهج البلاغه، حکمت ۴۵.

[۶] . کنزالعمال: ۳۲۹۰۹.

[۷]. کنزالعمال: ۳۳۰۰۹.

[۸] . تاریخ دمشق: ۴۲ / ۲۸۱.

[۹]. تاریخ دمشق: ۴۲/۳۰۳/۸۸۳۵.

[۱۰]. شرح نهج البلاغه: ۳ / ۹۸.

[۱۱]. نور الثقلین: ۵/۷۳/۷۴.