ابهام امامت در مذهب اسماعیلیه

 مسئله امامت یک حقیقت دینی و اسلامی است و ریشه در قرآن  آموزه های معصومین علیه السلام دارد. از دیدگاه اسلام امام جانشین پیامبر بوده و از سوی آن حضرت باید تعیین و مشخص شده باشند.

از نظر اسماعیلیان امامت دارای مراتب چهارگانه زیر است.

۱.امام مقیم: او کسی است که پیامبر ناطق را بر می انگیزد و این عالی ترین درجه امامت است و آن را (رب الوقت) نیز گویند.
۲ . امام اساس: او وصی و جانشین پیامبر و امین راز و یاور او است و سلسله امامان مستقر در نسل او تداوم می یابد.
۳ . امام مستقر: او کسی است که امام پس از خود را تعین می کند راه تعیین امام از نظر اسماعیلیه دو چیز است:۱ ـ وراثت، ۲ ـ نص امام مستقر.
۴.امام مستودع: او به نیابت از امام مستقر به انجام امور امامت قیام می کند و حق تعیین امام پس از خود را ندارد وی را نایب الامام نیز گویند.[۱]
در این خصوص سوالاتی به ذهن می آید که نیازی به پاسخ دارند:
۱. امامت در مذهب شیعه تنصیصی است و باید از سوی پیامبر اسلام بر آن نص وجود داشته باشد. در مذهب اهل سنت امامت از فروع دین شمرده شده و از سوی مردم با روشهای مختلفی تعیین می گردد. امامت در مذهب اسماعیلیه نه بر سبک شیعه امامیه است نه بر سبک اهل سنت. پس اسماعیلیه امامت مورد نظر خود را از کدام منبع اسلامی دریافت کرده است؟
۲. مراتب امامت که در مذهب اسماعیلیه وجود دارد بر چه دلیل شرعی یا عقلی استوار است و چه دلیلی برای پذیرش آن وجود دارد؟
۳. در حال حاضر مصادیق این مراتب چه کسانی هستند یعنی مصادیق امام مقیم، امام اساس، امام مستقر و امام مستودع چه کسانی هستند؟
۴. آیا این مراتب در همۀ زمانها وجود دارد و چه دلیلی بر آن قابل اقامه است؟

پی نوشت:

[۱] . علی ربانی گلپایگانی، در آمدی بر علم کلام، صفحه ۲۳۱.