آیا طبیعت مردان چند همسری است؟

شاید تاکنون به گوش شما خورده باشد که طبیعت مرد، چند همسری است. اما حتما تعجب خواهید کرد اگر بشنوید عقیده رایج روانشناسان و فیلسوفان اجتماعى غرب بر این است که مرد، چند همسرى آفریده شده، تک همسرى بر خلاف طبیعت اوست.

ویل دورانت و نظریه چند همسری مردها

ویل دورانت در لذات فلسفه صفحه ۹۱ پس از آن که شرحى درباره آشفتگی هاى اخلاقى امروز از نظر امور جنسى می دهد، می گوید: «بی شک بسیارى از آن، نتیجه علاقه «اصلاح ناپذیرى» است که به تنوع داریم و طبیعت، به یک زن بسنده نمی کند».

هم او می گوید: «مرد ذاتا، طبیعت چند همسرى دارد و فقط نیرومندترین قیود اخلاقى، میزان مناسبى از فقر و کار سخت و نظارت دائمى زوجه، می تواند تک همسرى را به او تحمیل کند».

چند همسری یا خیانت؟

در شماره ۱۱۲ مجله زن روز تحت عنوان «آیا مرد طبیعتا خیانتکار است؟» نوشته است:

«پروفسور اشمید آلمانى گفته است:…در طول تاریخ، مرد همیشه خیانتکار بوده و زن دنباله رو خیانت. حتى در قرون وسطى نیز برابر شواهد موجود، ۹۰ درصد ازجوانان به دفعات، رفیقه عوض می کردند و ۵۰ درصد از مردان زن دار، به همسرانشان خیانت می ورزیدند.

رابرت کینزى، محقق معروف آمریکایى در گزارشش -که به کینزى راپورت مشهور شده- نوشته است: مردان و زنان آمریکایى در بی وفایى و خیانت، دست سایر ملل دنیا را از پشت بسته اند…

طبیعت زن، چند همسری را نمی پذیرد

کینزى در قسمت دیگری از گزارش خود آورده است:

«زن بر خلاف مرد، از تنوع جویى در عشق و لذت، بیزار است. به همین دلیل بعضى اوقات از رفتار مرد سر در نمی آورد. ولى مرد، تنوع جویى را نوعی ماجراجویى تلقى می کند، آسان از راه بدر می رود و به نظر او آنچه مهم است لذت جسمى است نه لذت عاطفى و روحى.

تنوع طلبی و ساختار زیستی آقایان

تظاهر به تماس عاطفى و روحى در مرد فقط تا وقتى است که فرصتى براى درک لذت جسمى پیش نیامده است. روزى پزشک مشهورى به من گفت: «پولیگام» بودن مرد (تنوع دوستى و تعدد خواهى) و «منوگام» بودن زن (انحصار خواهى و یکه شناسى)، یک امر بدیهى است، زیرا در مرد، میلیون ها سلول «اسپرم» تولید می شود در حالى که زن در دوران آمادگى، جز یک تخم از تخمدان تولید نمی کند.

وفاداری در مردان

صرف نظر از فرضیه کینزى، بد نیست از خودمان بپرسیم: آیا وفادار بودن براى مرد مشکل است؟

هانرى دومنترلان فرانسوى در پاسخ این سوال نوشته است: وفادار بودن براى مرد مشکل نیست بلکه غیر ممکن است. یک زن براى یک مرد آفریده شده است و یک مرد، براى زندگى و همه زن ها. مرد اگر به تاریکى می پرد و به زنش خیانت می کند، تقصیر خودش نیست، تقصیر خلقت و طبیعت است که همه عوامل خیانت را در او به وجود آورده است».

خانواده های فرانسوی و بی وفایی مردان

در شماره ۱۲۰ همین مجله تحت عنوان «عشق و ازدواج به سبک فرانسوى» چنین می نویسد: «زن و شوهر فرانسوى مسئله بی وفایى را بین خودشان حل کرده و براى آن قاعده و قانون و حد و حدودى قائل شده اند.

اگر مرد از مرز این قاعده و قانون تجاوز نکند، پرش به تاریکی اش بی اهمیت است. آیا اصولا یک مرد بعد از دو سال زندگی زناشویى می تواند وفادار بماند؟ به طور یقین نه! زیرا این خلاف طبیعتش است.

اما در مورد زنان تا اندازه اى تفاوت می کند و خوشبختانه آنها به این تفاوت واقفند. در فرانسه اگر شوهرى مرتکب خیانت شود، زنش احساس نارضایى نمی کند یا عصبانى نمی شود، زیرا به خودش دلدارى می دهد: او فقط جسمش را با خودش نزد دیگرى برده نه روح و احساساتش را، روح و احساساتش مال من است».

دکتر راسل و دیدگاه چند همسری مردان

در چند سال پیش، نظریه یک پروفسور زیست شناس به نام دکتر راسل لى در همین زمینه در روزنامه کیهان منتشر شد و مدتى مورد بحث و گفتگوى نویسندگان ایرانی بود.

به عقیده دکتر راسل لى، قناعت مرد به یک زن و پرهیز از چند همسری، خیانت به نسل است، نه از نظر کمیت بلکه از نظر کیفیت؛ زیرا بسنده کردن مرد به یک زن، نسل او را ضعیف می کند. نسل در چند همسرى قوى و نیرومند می گردد.

بررسی و نقد نگاه غرب به مقوله چند همسری

به عقیده ما این توصیف از طبیعت مرد، به هیچ وجه صحیح نیست. الهام بخش این متفکران در این عقیده، اوضاع خاص محیط اجتماعى آنها بوده نه طبیعت واقعى مرد. البته ما مدعى نیستیم که زن و مرد از لحاظ زیست شناسى و روانشناسى، وضع مشابهى دارند.

بر عکس، معتقدیم زیست شناسى و روانشناسى مرد و زن متفاوت است و خلقت از این تفاوت هدف داشته است، و به همین جهت نباید تساوى حقوق انسانی زن و مرد را بهانه براى تشابه و یکنواختى حقوق آنها قرار داد.

از نظر روحیه تک همسرى نیز، قطعا زن و مرد روحیه هاى متفاوتى دارند. زن طبعا تک شوهر است، چند همسری (چند شوهری) بر ضد روحیه اوست. نوع تمنیات زن از شوهر با چند همسری (چند شوهرى) سازگار نیست. اما مرد طبعا تک همسر نیست، به این معنى که چند همسری بر ضد روحیه او نیست. چند همسری مردان با نوع تمنیاتى که مرد از وجود زن دارد ناسازگار نیست.

اما ما با آن عقیده که روحیه مرد بر پایه چند همسری است و با تک همسرى ناسازگار است مخالفیم. ما منکر این نظر هستیم که می گوید: علاقه مرد به تنوع «اصلاح ناپذیر» است. ما با این عقیده مخالفیم که وفادارى براى مرد غیر ممکن است و یک زن براى یک مرد آفریده شده و یک مرد براى همه زن ها.

عامل زمینه ساز ارتکاب خیانت مردان

به عقیده ما عوامل خیانت را محیط هاى اجتماعى در مرد به وجود می آورد نه خلقت و طبیعت. مسئول خیانت مرد، خلقت نیست، محیط اجتماعى است.

عوامل خیانت را محیطى به وجود می آورد که از یک طرف زن را تشویق می کند تمام فنون اغوا و انحراف را براى مرد بیگانه به کار ببرد، هزار و یک نیرنگ براى از راه بیرون رفتن او بسازد، و از طرف دیگر به بهانه این که یگانه صورت قانونى ازدواج تک همسرى است، صدها هزار بلکه میلیون ها زن آماده و نیازمند به ازدواج را از حق زناشویى محروم می کند و آنها را براى اغواى مرد روانه اجتماع می سازد.

در مشرق اسلامى پیش از آن که آداب و رسوم غربى رایج گردد، ۹۰ درصد مردان، تک همسر واقعى بودند، نه بیش از یک زن شرعى داشتند و نه با رفیقه و معشوقه سرگرم بودند. زوجیت اختصاصى به مفهوم واقعى کلمه، بر اکثریت قریب به اتفاق خانواده هاى اسلامى حکم فرما بود.

گردآوری و تنظیم: حسین فاضلی

منبع: مجموعه آثار استاد شهید مرتضی مطهری (ره)؛ ج ۱۹ ص ۳۳۸ (با تغییراتی در متن)