آثار و برکات تربت پاک سید الشهداء علیه السلام

سخنى پیرامون تربت سیدالشهدا (علیه السلام)

سجده بر خاک تو شایسته بود وقت نماز

اى که از خون جبینت به جبین آب وضوست

فضیلت و آثار و برکاتى که براى تربت حسینى است ، براى هیچ تربتى و قطعه اى از قطعات زمین نیست. خاک کربلا قطعه اى از بهشت است که خداوند قادر متعال به واسطه قدردانى از یک فداکار در راه دین که تمام هستى خود را فدا کرده ، در آن خاک، برکت و فضیلت و شفا قرار داده است.

کربلایش قطعه اى از جنت است

باب نور و باب لطف و رحمت است

اما در اینکه چرا تنها این خاک داراى چنین ویژگی ها و آثار و برکات است؟باید گفت : هر چیزى که در این عالم ، شرافت ظاهرى و یا معنوى پیدا مى‌کند، یا به خاطر انتساب آن به خداوند سبحان و شرافت ذاتى است، و یا به خاطر وقوع امر خارق العاده و مهمى است که به آن شرافت و برکت داده است.

در تربت کربلاى سیدالشهدا (علیه السلام) هر دو امر محقق شده است ، زیرا خاک کربلا بنا بر روایاتى ، هم شرافت ذاتى و خدا دادى ، و هم امر عظیم و واقعه اى مهم در آنجا واقع گردیده که آن شهادت حسین بن على (علیه السلام) و یاران وفادارش مى‌باشد ، لذا داراى فضیلت و آثارى خاص است.

آمده است که چون بر قبر امام حسین (علیه السلام) آب بستند، پس از چهل روز آب فرو نشست و اثر قبر محو گردید، یکى از اعراب بنى اسد آمد و از خاک قبضه قبضه برداشت و بویید تا بر قبر حسین رسید، و چون او را مى‌بوسید گریه مى‌کرد و مى‌گفت : پدر و مادرم به فدایت ، چه اندازه خوشبویى که قبر و تربت تو چنین خوشبو است ، سپس شروع کرد به سرودن :

خواهند نهان سازند قبرش ز حبیبش

خوشبویى خاک قبر گردیده دلیلش

آرى خاک مزار حسین (علیه السلام) سرمه چشم عاشقان و شیفتگانش بوده و ایشان را مجنون وار به سوى خود مى‌کشاند.

از آنجایى که هدف این کتاب بر شمردن آثار و برکات سیدالشهدا (علیه السلام) است ، از تفصیل در مطلب پرهیز کرده و علاقه مندان به این مقوله را به کتابهاى مربوط ارجاع مى‌دهد.

و اما آثار و برکاتى که مى‌توان براى تربت پاک حسینى برشمرد عبارتنداز:

۱- تأثیر تماس اعضاى بدن با تربت

یکى از آثار و برکات تربت سیدالشهدا (علیه السلام) این است که متبرک نمودن بدن و صورت با آن تربت شریف تأثیر معنوى زیادى بر انسان خواهد گذاشت ، از این رو از بعضى بزرگان دین و امامان معصوم نقل شده که بعد از نماز ، بدن و صورت خویش را با مهر کربلا متبرک مى‌کنند. و نیز دستور داده اند که قبل از خوردن تربت جهت شفا گرفتن، آن را بوسیده و با اعضاى بدن تماس داده شود.

امام صادق (علیه السلام) فرمود:

 «خداوند متعال تربت جدم حسین (علیه السلام) را شفاى هر درد، و ایمنى از هر خوفى قرار داده است؛ پس هرگاه یکى از شما خواست از آن خاک تناول کند، ببوسد و آن را به چشم گذارد و بر سایر اعضاى بدنش تماس دهد…» ۷۴

۲- سجده بر تربت

یکى دیگر از برکات و آثار خاک مزار امام حسین (علیه السلام) این است که سجده بر آن تربت پاک حجاب هاى ظلمانى را کنار زده و در توجه حق تعالى به نمازگزار مؤثر است. امام صادق (علیه السلام) در این باره مى‌فرماید: «همانا سجود بر تربت حسین (علیه السلام) حجاب هاى هفت گانه را پاره مى‌کند». ۷۵

لازم به ذکر است که مراد از «حجاب» در کتاب و سنت ، همان حجاب هایى است که بین بنده و خالق حایل شده و او را از شهود خداوند محجوب مى‌سازد که در مرحله اول، حجاب هاى ظلمانى و در مرحله دوم ، حجاب هاى نورانى بر طرف مى‌شود اما مراد از حجاب هاى هفتگانه ، ظاهراً حجاب هاى ظلمانى است. سجده بر تربت حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) این خاصیت را دارد که در صورت معرفت به حق حضرت و ولایت او، حجاب ها را دریده و راه گشاى وصول به کمالات انسانى باشد.

سجده بر خاک سرکوى تو آرند خلایق

جان فداى تو که هم قبله و هم قبله نمایى

و اما در خصوص اینکه در میان شیعه معمول است از خاک مقدس کربلا یعنى تربت کنار قبر سیدالشهدا (علیه السلام) خاک برداشته و با آن مهر درست کرده و غالباً در نماز، به آن سجده مى‌کنند بدین خاطر است که از خاک زمین بوده و به تمامى خاکها مى‌توان سجده کرد، و از طرفى خاک کربلا به لحاظ شهادت امام حسین (علیه السلام) و یاران باوفایش شرافت پیدا کرده است ، به طورى که اهل بیت (علیهم السلام) نیز به ما فرموده اند در هر نمازى که سجده بر تربت کربلا باشد خداوند آن نماز را به خاطر آن حضرت قبول مى‌کند.چنانکه حضرت صادق (علیه السلام) از خاک کربلا درون کیسه اى ریخته و در سجاده همراه داشت، در هنگام نماز آن کیسه را باز مى‌کرد و بر آن سجده مى‌نمود.

۳- شفا یافتن

از جمله آثار و برکات قطعى تربت پاک سیدالشهدا (علیه السلام) شفا بودن آن براى دردهاو آلام انسان است. روایاتى که دلالت بر این امر دارند به سه دسته تقسیم مى‌شوند:

دسته اول : روایاتى است که شفا بودن را براى تربتى که از خود قبر شریف برداشته شود مخصوص کرده است ، چنانکه امام صادق (علیه السلام) فرمود: «به درستى که نزد سر حسین (علیه السلام) تربت سرخى است که شفاى هر دردى غیر از مرگ مى‌باشد». ۷۶

دسته دوم : روایاتى است که با تعبیرات مختلف توسعه اى از بیست ذراع تا پنج فرسخ و یا ده میل را براى آن قائل است. چنانکه امام صادق (علیه السلام) فرمود: «حریم مزار حسین (علیه السلام) پنج فرسخ از چهار جانب قبر است ». ۷۷

دسته سوم : روایاتى است که به طور مطلق جنبه شفا بودن تربت را مطرح نموده اند. چنانکه امام صادق (علیه السلام) فرمود: «خاک مزار امام حسین (علیه السلام) براى هر دردى شفاست». ۷۸

تا شفا بخشد روان و جسم هر بیمار را

در حریم وصل خود خاک شفا دارد حسین

و نیز امام رضا (علیه السلام) فرمود: «خوردن گل، مانند خوردن مردار و خون و گوشت خوک، حرام است مگر گل مزار حسین (علیه السلام) ، بدرستى که در آن شفاى هر درد و امنیت از هر ترسى است». ۷۹

حکایت: عالم زاهد پرهیزگار حجهالاسلام و المسلمین مرحوم آقاى حاج شیخ محمد حسن عالم نجف آبادى قدس سره نقل فرمودند: «من در زمان مرجعیت مرحوم آیه الله آخوندى خراسانى (ره) که در نجف اشرف مشغول تحصیل بودم مریض شدم و این بیمارى مدتى طول کشید و پرستارى مرا بعضى از طلاب در همان حجره مدرسه بر عهده داشتند. پس از چندى بیمارى من به قدرى شدید شد که اطبا از شفا یافتنم مأیوس شدند و دیگر براى معالجه ام نیامدند، و من در حال تب شدید گاهى بیهوش مى‌شدم و گاهى به هوش مى‌آمدم.

یکى از رفقا که مرا پرستارى مى‌کرد شنیده بود که عالم زاهد مرحوم آیه الله آقاى حاج على محمد نجف آبادى قدس سره مقدارى از تربت اصلى حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) را دارد. او به منزل معظم له رفته و از وى خواسته بود که قدرى از آن تربت را بدهد که به من بخورانند تا شفا یابم. ایشان فرموده بود : من به قدر یک عدس تربت دارم و آن را گذاشته ام که بعد از مرگم در کفنم بگذارند. آن آقا ناراحت شده و گفته بود : حالا که ما از همه جا مأیوس شده و به شما پناه آورده ایم شما هم از دادن تربت خوددارى مى‌کنید؟ این بیمار در حال احتضار است و مى‌میرد.

مرحوم آیه الله آقاى حاج على محمد، دلش به حال بیمار سوخته و قدرى از آن تربت که از جان خودش عزیزترش مى‌داشت به آن شخص داده بود. تربت را با آب مخصوصى که وارد شده در آب حل کرده و به حلق من ریخته بودند. من که در حال بیهوشى به سر مى‌بردم ، ناگهان چشمان خود را باز کرده و دیدم رفقا اطراف بسترم نشسته‌اند ، خوب دقیق شدم و آنان را شناختم و قصه تربت را که به حلقم ریخته بودند برایم شرح دادند.

کم کم در خود احساس نیرو و نشاط کردم و حرکتى به خود داده نشستم ، دیدم نشاط بیشترى دارم برخاستم و ایستادم ، و چون یقین کردم که به برکت ترتبت مقدس امام حسین (علیه السلام) شفا یافتم حال خوشى پیدا کردم و به رفقا گفتم : از شما خواهش مى‌کنم که از حجره بیرون بروید، چون مى‌خواهم زیارت عاشورا را بخوانم رفقا از حجره بیرون رفتند و من درب حجره را بستم و بدون احساس ضعف با آن حال خوشى که قابل و صف کردن نیست مشغول خواندن زیارت حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) شدم ». ۸۰

آرى ، شفاى بیماران به وسیله تربت آن حضرت یکى از برکاتى است که خداوند متعال در عوض شهادت امام حسین (علیه السلام) به وى عطا فرموده است.

تربتت راز شفاى همه درد است حسین

تن و جان را نبود مثل تو آگاه طبیب

۴- تأثیر کام برداشتن اطفال با تربت

کام برداشتن اطفال با تربت امام حسین (علیه السلام) موجب ایمنى کودک مى‌شود چنانکه امام صادق (علیه السلام) فرمود:

«کام فرزندانتان را با تربت حسین (علیه السلام) باز کنید که آن امان است ». ۸۱

۵- تأثیر تربت حسین ، همراه جنازه

صاحب کتاب «مدارک الاحکام» مى‌نویسد: در زمان حضرت صادق (علیه السلام) زن زاینه اى بود، بچه هایى که از زنا بدنیا مى‌آورد در تنور مى‌انداخت و مى‌سوزانید. وقتى که مرد، پس از غسل و کفن او را به خاک سپردند ، اما زمین جنازه اش را بیرون انداخت.جاى دیگر او را دفن کردند باز زمین او را نپذیرفت تا سه مرتبه ، آنگاه مادرش به امام صادق (علیه السلام) متمسک شد: اى پسر پیغمبر به فریادم برس.

فرمود: کارش چه بود؟

 عرض کردند زنا و سوزاندن بچه هاى حرامزاده. فرمود: هیچ مخلوقى حق ندارد مخلوقى را بسوزاند، سوزاندن به آتش مخصوص خالق است عرض کرد حالا چه کنم؟ فرمود:

 مقدارى از تربت حسین (علیه السلام) با او در قبر بگذارید. تربت حسین (علیه السلام) امان است. همراهش گذاشتند زمین او را پذیرفت.

در توقیع مبارک حضرت حجه بن الحسن (عج) نیز اذن داده شده است. یکى از شیعیان به حضرت (در زمان غیبت صغرى توسط نایب خاص حضرت مى‌نویسد:

آیا جایز است ما تربت حسین (علیه السلام) را با میت در قبر بگذاریم ، یا با تربت حسین روى کفن بنویسیم؟

حضرت در پاسخ مرقوم مى‌فرمایند: هر دو کار پسندیده است. البته باید رعایت احترام تربت بشود. مهر یا تربت، مقابل یا زیر صورت میت باشد ، بلکه به برکت خاک قبر حسین (علیه السلام) قبر میت محل امنى از هر بلا و آفت و عذابى گردد. ۸۲

۶- تسبیح تربت

از حضرت صاحب الزمان (عج) روایت شده که فرمود: «هر کس تسبیح تربت امام حسین (علیه السلام) را در دست گیرد و ذکر را فراموش کند، ثواب ذکر براى او نوشته مى‌شود». ۸۳

و امام صادق (علیه السلام) فرمود: «یک ذکر یا استغفار که با تسبیح تربت حسین گفته شود برابر است با هفتاد ذکر که با چیز دیگر گفته شود». ۸۴

پى نوشت ها

۷۴ وسائل الشیعه , شیخ حر عاملى , ج ۴ ص ۱۰۳۳

۷۵ کافى , مرحوم کلینى , ج ۴ ص ۵۸۸

۷۶ کامل الزیارات , ابن قولویه , ص ۲۷۲

۷۷ مکارم الاخلاق , طبرسى , ج ۱ ص ۳۶۰

۷۸ کافى , مرحوم کلینى , ج ۱ ص ۳۶۰

۷۹ تهذیب الاحکام , شیخ طوسى , ج ۶ ص ۷۴

۸۰ نقل از کتاب <سید الشهدا> آیت الله شهید دستغیب , ص ۱۶۶

۸۱ وسائل الشیعه , شیخ حر عاملى , ج ۴ ص ۱۰۳۳

۸۲ وسائل الشیعه , شیخ حر عاملى , ج ۴ ص ۱۰۳۳

۸۳ بحارالانوار , علامه مجلسى , ج ۴۴ ص ۲۸۰

۸۴ نقل از کتاب <درسى که حسین (ع ) به ما آموخت؛ شهید هاشمى نژاد, ص ۴۵۱

منبع: علیرضا رجالى تهرانى؛ آثار و برکات سید الشهدا