دعای روز بیست و چهارم

• دعای روز بیست و چهارم ماه مبارک رمضان •

أَللّهُمَّ اِنّى أَسْئَلُکَ فیهِ ما یُرْضیکَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِمّا یُؤْذیکَ وَ أَسْئَلُکَ التَّوْفیقَ فیهِ لاَِنْ اُطیعَکَ وَ لا أَعْصیَکَ یا جَوادَ السّآئِلینَ؛

«خدایا در این روز، از تو آن را مى خواهم که خشنودت کند، و به تو پناه مى برم از آنچه مایه اذیّت و خشم توست، و از تو، توفیق اطاعت، و ترکِ معصیت مى طلبم، اى بخشنده و عطاکننده سؤال کنندگان».

در جستجوى «رضا»، در گریز از «غضب»

یا رب، دل ما را تو به رحمت، جان ده
درد همه را به صابرى درمان ده

این بنده نداند که چه مى باید خواست
داننده تویى، هرآنچه خواهى، آن ده

من بنده عاصیم، «رضا»ى تو کجاست؟
تاریک دلم، نور «رضا»ى تو کجاست؟

ما را تو، بهشت اگر به طاعت بخشى
آن بیع بود، لطف و عطاى تو کجاست؟

یا رب، ز شراب عشق، سرمستم کن
در عشق خودت نیست کن و هستم کن

از هرچه جز عشق خود، تهیدستم کن
یکباره به بند عشق، پا بستم کن[۱]

باز هم سخن از مقام «رضا»ست. آنجا که بندگان، به این آسانى به آن نرسند، مرتبه اى که خاصّ وارستگان خداجو و حق طلب است. رسیدن به جایى که آنچه از انسان سر مى زند مایه «خشنودى» حق باشد و آنچه خدا را به خشم و غضب و ناخشنودى مى کشد، هرگز از انسان سرنزند. در دعاى امروز هم براى چندمین بار از خداوند، این را خواسته ایم. این بار مى خواهیم از کتاب مقدّس «قرآن» مدد بگیریم. نگاهى به آیات کریمه، و آنگاه نتیجه گیرى. قرآن، موارد و کسانى را ذکر مى کند که خداوند، از آنها راضى است. از جمله:

صادقین و راستان (مائده ۱۱۶)

سابقه داران در اسلام، مهاجران و انصار (توبه ۱۰۰)

مؤمنان مهاجر و مجاهد با مال و جان (توبه ۲۱)

مؤمنانِ هم پیمان با رسول خدا (فتح۱۸)

صاحبان ایمان و عمل صالح (بَیّنه۷و۸)

ایمان آورندگان به خدا و قیامت (مجادله۲۲)

متّقین و پرهیزگاران (آل عمران۱۵)

«اسلام»، به عنوان یک «دین» (مائده۳)

و نیز، در آیاتى از کسانى که مورد ناخشنودى پروردگارند و خداوند از آنان ناراضى است، سخن به میان آمده، که ما آنان را در واژه هاى «سخط»، «غضب» و عدم رضایت، مطالعه مى کنیم. از جمله این آیات:

هم جبهه گان و موالیان با دشمنان کافر (مائده۸۰)

مرتدّان و رجعت طلبان پس از هدایت وانقلاب (محمّد ۲۵ و ۲۶)

آنکه به عمد، مؤمنى را به قتل برساند (نساء ۹۳)

فاسقان و کافران (توبه ۹۶)

منافقان و مشرکین (فتح ۶)

یهودیان مخالف اسلام (بقره۹۰ ـ ۶۱ و آل عمران ۱۱۲)

قوم یهود که به هلاکت و ذلّت رسیدند (اعراف ۷۱)

گوساله پرستان بنى اسرائیل (اعراف ۱۵۲)

لجاجت کنندگان درباره خدا (شورى ۱۶)

سرکشان و طغیان پیشگان (طه ۸۱)

آنانکه سینه را به روى کفر گشوده اند (نحل ۱۰۶)

اینانند که مورد خشم و غضب خداوند. ـ طبق آیات قرآن ـ و باعث آزار پروردگارند. به این آیه هم در دنبال سخن دقت کنیم که: آنان که «اذیّت» مى کنند خدا و رسول را، مورد لعن و نفرین خدایند، در دنیا و آخرت، و خداوند برایشان، عذابى خوار کننده و خفّت آور فراهم کرده است». (احزاب ۵۷) در دعاى امروز خواسته ایم که ما را از آنچه موجب اذیّت خداست، دور کند و به ما آنچه رضاى او در آن است، عطا نماید.

با توجه به آیاتى که اشاره شد، اینها را از خداوند خواسته ایم: «صدق»، «سبقت به اسلام»، «هجرت»، «ایمان»، «جهاد»، «ایثار مال و جان»، «عمل صالح»، «هم پیمانى با پیامبر»، «ایمان به رستاخیز» و «تقوا» و پرهیزکارى. اینها در جنبه اثباتى است.

و امّا در جهت دورى از موجبات ناخشنودى خداوند، خواسته ایم که: از ارتداد و ارتجاع و فسق و کفر، دورمان کند، از ولایت و دوستى و همبستگى با کفار، باز دارد، از آلوده شدن به مؤمن کُشى و طغیان برحذر دارد، از نفاق و شرک و پذیرش کفر، رهایمان سازد، از لجاجت و مخالفت با اسلام، ما را نگه دارد، و از حرکت در خطّ یهود کینه توز نژادپرست و مغضوب، حفظمان کند.

در مسیر «طاعت» و گریز از «عصیان»

بند «طاعت حق» داشتن، عزّت آور است و آزادى «معصیت» داشتن، بندگى است. بى شک، «بندگى» خدا، آزادى مى آورد و آزادى از قید عبودیّت حق، «اسارت» در دام «نفس» و «شیطان» و دشمنان خدا را درپى دارد. طاعت و معصیت، در ارتباط با «رضا» و «اذى» است که در فراز نخستین دعاى امروز، طلب کردیم. شاید خواسته دوّم، توضیحى بر خواسته اوّل دعاى امروز باشد.

در واقع، «طاعت»، مایه «رضا»ى پروردگار است، و «معصیت»، سبب ناخشنودى او. بخواهیم از خدایى که سائلان را نعمت و مغفرت مى بخشد، که ما را هم توفیق اطاعت و اجتناب از نافرمانى عنایت کند. تا به رضاى حق نزدیک شویم و از خشمش دور گردیم. آمین.

پی نوشت
[۱] ـ خواجه عبداللّه انصارى.
منبع: سینای نیاز؛ جواد محدثی