آیا مقام نبوت و امامت می تواند افتخار باشد؟

اعتقادی

زمان مطالعه : 3 دقیقه

توسط : رحمت الله ضیایی

0 نظر

شبهه: مقامات عالى مانند نبوت و امامت و… چه افتخارى است براى پیامبران و امامان و اشخاص مقرب درگاه خدا ؟ خداوند اگر این مقام‏ها را به هرکسی بدهد او هم پیامبر و یا امام می شد. پس این مقامات هیچ افتخاری برای انبیاء و امامان نیست.

پاسخ:

گاهى انسان خیال می‏کند که خداوند بدون حساب و کتاب، نعمتى را به فردى داده، در صورتى که این تصور درباره خدا اشتباه است. اشتباه با توجه به دو مسئله رفع می‏شود، یکى شناخت خدا و دیگرى دقت در قرآن کریم و کلمات معصومین(ع)

شناخت خدا:

وقتى اعتقاد داریم خدا غنى مطلق است و هیچ نیازى ندارد، عادل است و هیچ گونه ظلمى درباره‏اش تصور نمی‏شود، حکیم است و هیچ کارى را بدون حکمت نمی‏کند، خالق همه موجودات عالم امکان است و همه مخلوق اویند و او به همه یک گونه نسبت دارد، با این اعتقاد اگر در بین مخلوقات، تفاوتى از لحاظ رتبه و مقام فرق‏هاى دیگر مشاهده کنیم که یکى افرشته است، دیگرى انسان، یکى پیامبر است و دیگرى امام، یکى عارف است و دیگرى عامى و… یقین پیدا می‏کنید منشأ تفاوت‏ها در طرف مخلوقات است، نه در طرف خالق اگر یکى پیامبر اسلام شد و دیگرى ابوجهل می‏فهمیم زمینه پیامبر شدن در حضرت محمد(ص) بوده که خدایش به نبوت انتخاب نمود، و ابوجهل هم خودش راه جهنم را انتخاب کرد.

قرآن و کلمات معصومین (ع)

قرآن درباره اعطاى مقام امامت به حضرت ابراهیم(ع) می‏فرماید: “و اذا ابتلى ابراهیم ربَّه بکلماتٍ فأتمهن قال انّى جاعلک للناس اماماً، (به خاطر بیاورید، هنگامى که خدا ابراهیم را با وسایل گوناگون آزمود و او به خوبى از عهده آزمایش بر آمد، خدا به او فرمود: من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم”. (۱)

یعنى ابراهیم پس از پیمودن مراحل آزمایش، لایق آن موهبت عظیم الهى شد. درباره حضرت یوسف می‏فرماید:

“و لمّا بلغ أشدّه آتیناه حکماً و علماً و کذلک نجزى المحسنین، هنگامى که به مرحله بلوغ و قوّت و تکامل جسم و جان رسید و آمادگى براى پذیرش وحى پیدا کردن ما حکم به او دادیم و این گونه نیکوکاران را پاداش می‏دهیم”.(۲)

جمله “کذلک نجزى المحسنین” شاهد گویا است بر این که هر کس شایسته مقامى باشد، خدا به او عنایت می‏کند و هیچ بخلى درباره خدا تصور نمی‏شود. این جمله کاملاً می‏رساند که اعمال صالح و شایسته یوسف(ع) او را آماده براى موهبت بزرگ الهى کرد.

درباره حضرت موسى می‏فرماید:

“وفتّناک فتوناً…؛

ما تو را بارها امتحان کردیم و سال‏ها میان مردم مدین توقف کردى او بعد از آمادگى لازم و بیرون آمدن از کوره امتحانات، سرافرازى و پیروزى داراى قدر و مقامى شدی”.(۳)

از بیانات قرآن به خوبى روشن می‏شود عنایات و موهبت‏هاى الهى به افراد بر اساس لیاقت و شایستگی‏هاى آن‏ها بوده است، نه این که بدون حساب و کتاب باشد، مثلاً خداوند قرعه کشیده و امامت به نام حضرت ابراهیم (ع) افتاده باشد.

اما کلمات معصومین (ع): در دعاى ندبه می‏خوانیم: “اولیائک الذین استخلصتهم لنفسک… بعد أن شرطتَ علیهم الزهد فى درجات هذه الدنیا الدنیه…، اولیایى که آنان را براى خود برگزیدى، پس از آن که زهد و پیراستگى را در زندگى این دنیاى پست بر از آنان شرط نمودى. آنان نیز شرط تو را پذیرفته و تو نیز از وفاى آنان آگاه شدی”

در زیارت حضرت زهرا(س) می‏خوانیم، “سلام بر تو اى امتحان شده، که خدا تو را در میدان امتحان و ابتلا، صابر و بردبار یافت”.(۴)

در زیارت حضرت امیرالمؤمنان على(ع)می‏گوییم: “سلام بر تو اى کسى که به عهد خدا وفا کردی”(۵)

از آن چه گفته شد روشن می‏شود مقام‏هاى معنوى که از طرف خدا به انسان‏ها داده می‏شود، بر اساس لیاقت‏هاى خاصى است که افراد دارند و کاملاً حساب شده و دقیق است. خداوند با علم بى انتهایش تشخیص می‏دهد که چه کسى شایسته چه مقامى است.

قرآن می‏فرماید:

“و اللَّه أعلم حیث یجعل رسالته، خدا خودش بهتر می‏داند که رسالت را کجا قرار دهد.”(۶) در مقام ادعا برخى مدعى هستند که می‏توانند آدم خوبى شوند، ولى وقتى موقع امتحان می‏شود، اکثریت مردود می‏شوند. سراسر تاریخ شاهد گویاى این مدعا است به قول مرحوم دکتر شریعتی اکثر دانشجویان در ایام تحصیل انقلابى داغ هستند و حرف‏ها و ایده‏هاى خوب دارند، ولى وقتى فارغ التحصیل شدند و در صحنه اجتماع وارد شدند، اکثراً حرف‏هاى شان یادشان می‏رود و مشغول زندگى خود می‏شوند.

همه کسانى که در کربلا در صف مقابل امام حسین (ع) بودند، حقانیت حضرت را می‏دانستند، ولى دنیا پرستى مانع از آن شد که از حق حمایت کنند.از بین آنان عده کمى از جمله “حُرّ ریاحی” ‏گفت: من هرگز بهشت را به دنیا نمی‏فروشم، و آمد به طرف امام حسین (ع) و ضربات شمشیر و نیزه و تیرها را به جان خرید و شربت شهادت نوشید و با اختیار خود سعادت ابدى را نصیب خود کرد.