محمد صادق فخرالاسلام (ره)

ولادت

محمدصادق فخرالاسلام،  حدود سال (۱۲۶۰ هـ ق.) در یک خانواده مسیحى ساکن  کلیساى کندى، در شهر ارومیه دیده به‏ جهان گشود.

نیاکان

پدر و اجداد فخرالاسلام، همه از روحانیان و کشیشان بزرگ مسیحى بوده و در شهر ارومیه به تبلیغ و نشر آیین مسیحیت مشغول بوده‏ اند.

تحصیلات

 محمدصادق، از ابتداى کودکى تحت سرپرستى پدر روحانیش به آموختن احکام و عقاید مسیحیت پرداخت. سپس در زادگاهش به عنوان محصل علوم دینى به طور رسمى در جلسات تدریس عالمان مسیحى حاضر شد. وى نزد استادان مرد و زن مسیحى از فرقه‏ هاى پروتستان و کاتولیک، به تحصیل علوم دینى پرداخت و کتاب‏هاى تورات، انجیل و سایر علوم رایج نصرانیت در آن زمان را به خوبى فرا گرفت.

محمدصادق، دوازده ساله بود که با جدیت و اشتیاق کامل این مرحله از دانش اندوزى را به خوبى به پایان برد و به درجه «قسیسیت» نایل آمد. وى این مرحله از روحانیت را کافى ندانسته، زادگاهش را به قصد واتیکان ترک و بعد از تحمل مشقات فراوان و پشت‏ سرگذاشتن سرزمین‏هاى زیاد، به مقصد خود رسید و براى کسب مدارج عالى علوم مسیحیت وارد حوزه علمیه جهانى مسیحیت شد. او در آن مکان به فراگیرى احکام، معارف و کسب مراحل معنوى پرداخت.

محمدصادق، بعد از پذیرش رسمى اسلام، مدتى از ابراز آن در بین هم‏کیشان قبلى خود، خوددارى کرد تا مبادا موجب آزار او شوند و یا به خاطر ضعیف بودن اطلاعات اسلامى ‏اش، در مناظره با آن‏ها عقیده‏ اش به ارتداد کشیده شود، از این رو براى احاطه بر مبانى و اصول عقاید و معارف اسلامى، به تحصیل نزد استادان مقیم شهر ارومیه از جمله شیخ حسن مجتهد پرداخت و علوم مقدماتى حوزه را در آن شهر در اندک زمانى به پایان برد.

سپس در حدود سال (۱۲۸۵ ه’.ق.) براى کسب مراحل عالى علوم دینى و کسب کمالات معنوى راهى عراق شده، و در شهرهاى نجف، کربلا و سامرا، در محضر استادان و فقیهان بزرگ حاضر شد و فقه و اصول را تا حد اجتهاد فراگرفت. در دیگر رشته ‏ها نیز همان طور که از آثار وى برمى ‏آید، به ویژه رشته کلام و تفسیر قرآن، احاطه کافى پیدا کرد. از این رو او را دانشمند متتبع، متکلم فاضل، پژوهشگر آگاه، عالم متبحر و ژرف‏نگر، شبهه شناس، آگاه بر اصول مناظره و داراى اطلاعات گسترده در ادیان مختلف به ویژه مسیحیت و یهودیّت معرفى کرده‏اند.

کسب کمالات معنوى

شیخ محمدصادق، در شهرهاى کربلا، نجف و سامرا، در کنار تحصیل علوم دینى، به تهذیب و کسب کمالات معنوى پرداخت. وى حضور عالمان اخلاق و عارفان الاهى را مغتنم شمرد و در سایه عنایات آنان، نفس خود را به زیور فضایل و زیبایى‏ هاى معنوى، آراست. وى عبادت خالصانه و عارفانه پروردگار، توسل به معصومین(ع)، ارتباط مستمر با سالکان و عارفان و شناخت صحیح، نسبت به توحید و معاد را از شیوه ‏هاى سیر خود به سوى کمال واقعى قرار داد و ثمرات این مجاهدت را با جان خود لمس نمود.

اساتید

۱. شیخ حسن مجتهد

۲. حسین کوه‏کمرى

۳. سید مهدى قزوینى

۴. شیخ عبداللَّه نعمه

۵. شیخ جعفر تسترى

۶. میرزا صالح قزوینى حلى

۷. محمدحسن شیرازى

۸. محمدحسن آل یاسین

۹. محمدتقى اردکانى

۱۰. زین العابدین مازندرانى حائرى

۱۱. سید هاشم قزوینى

۱۲. هادى تهرانى مدرس

۱۳. شیخ على بحرانى

تالیفات

۱. انیس الاعلام فى نصره الاسلام

۲. برهان المسلمین‏

۳. تعجیز المسیحیین‏

۴. خلاصه الکلام فى افتخار الاسلام.

۵. بیان الحق و صدق المطلق

۶. تحفه الاریب فى رد اهل الصلیب.

۷. تعیین الحدود على النصارى والیهود.

۸. حجه الالهیین فى رد الطبیعیین.

۹. السیاسه الاسلامیه.

۱۰. رساله فارقلیطا.

۱۱. کشف الاثر فى اثبات شق القمر.

۱۲. وجوب الحجاب و حرمه شرب الخمر.

وفات

شیخ محمدصادق فخرالاسلام بعد از سال‏ها کوشش و تلاش در راه دفاع از حریم و ارکان اسلام و تثبیت مبانى و اصول آن و مبارزه با افکار انحرافى،  خورشید عمرش در تهران در حدود (۱۳۳۰هـ ق.) غروب کرد.