سید علیرضا  قدوسی (ره)

ولادت

عالم ربانی و متاّله قرآنی حضرت آیت الله حاج سید علیرضا قدوسی (ره) در اواخرسال ۱۲۸۷ هجری شمسی مطابق با ۱۳۲۷  هجری قمری در جوار مضجع شریف رضوی علیه آلاف التحیه و الثناء و در خانواده ای اصیل از دودمان رسالت دیده به جان گشودند. پدر معظم از اوتاد و اولیاء حق و در زمرۀ دلباختگان و سینه سوختگان آستان مقدس اهل البیت و از عبّاد روزگارخویش و مورد توجّه خدمتگذاری در حریم ملکوتی ثامن الحج راتا آخر عمر دارا بودند.

ایشان در کودکی تحت تربیت والد ماجد خویش قرار گرفته استعداد نهفته را شکوفا نمودند . ازهمان ابتدا از بازیهای کودکانه پرهیز داشتند و آثار نبوغ و انوار ایمان در سیمایشان نمایان بود.

تحصیلات

ایشان از مدارس علوم جدیده شروع شد و تا هشت سال در آن دوره ها تحصیل نمود وحتی تا مقطع دبیرستان هم پیش رفتند.لکن عشق فوق العاده به کسب علوم و معارف الهیه، او را به جرگه تحصیل علوم دینیه کشاند.

ایشان پس ازگذرانیدن دروس مقدماتی  نزد استادان  خویش، مقدمات تکمیلی را نزد مرحوم ادیب نیشابوری به پایان برد.و شرح لمعه را نیز نزد مرحوم مدرس و سایردروس را نزد مرحوم آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینیتلمذ فرمودند.

زمان شروع شرکت در درس خارج ایشان همزمان با اوایل ورود مرحوم آیت الله میرزا مهدی غروی اصفهانی به مشهد و شروع تدریس معارف حقه الهیه ودرس خارج فقه و اصول توسط آن علم ربانی بود.

آیت الله قدوسی نیز در زمرۀ شاگردان مرحوم میرزای اصفهانی قرار گرفته و سالها از محضر شریفشان در زمینه فقه و اصول و معارف استفاده نمودندو به یاری تاییدات الهی و استعداد درخشان و ذهن جوال خویش به مراتب والای علمی بار یافتند. سپس در اثر فشارهای حکومت رضاخان نسبت به اهل علم  ( شرح آن در بخش فعالیتهای سیاسی معظم له خواهد آمد )  مجبور به ترک مشهد رضوی علیه السلام و هجرت به عراق گشتند.

ایشان مدت ۶ سال اقامت در کربلای معلی از محضر بزرگانی همچون آیات عظام حاج آقا حسن طباطبائی قمی و میرزا مهدی شیرازی و در مدت ۷سال اقامت در نجف اشرف از آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانی، سید محمود حسینی شاهرودی و سید جمال الدین گلپایگانی نیز بهره بردند.و به گفته خودشان در طول آن مدت از طریق مکاتبه ، از تقریرات درس آیت الله میزا مهدی غروی اصفهانی در مشهد مقدس نیز  بهره مند می شدند.

مجموع اقامت ایشان در عتبات عالیات سیزده سال به طول انجامید و با اندوخته فراوانی از علوم و معارف عازم ایران گردیده و قصد مراجعت به ارض اقدس رضوی را داشتندکه با واقعه رحلت میرزای اصفهانی مواجه شدند.

این جریان از یک طرف و اصرار مردم برای ماندن در تهران و پذیرش امامت مسجد حجت علیه السلام و موجبات اقامت ایشان در تهران را فراهم آورد.معظم له بیش از ۶۰ سال است که در محله سر آسیاب دولاب تهران ساکن است و امام جماعت مسجد حضرت حجت (عج) می باشند، لکن در چند سال اخیر به علت مریضی و کهولت سن قادر به اقامه جماعت در مسجد نمی باشند و این امر را به فرزندشان حضرت حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد قدوسی محول نمود اند.

لازم به یاد آوری است ایشان تنها بازمانده از شاگردان مرحوم آیت الله میرزا مهدی غروی اصفهانی در حال حاضر می باشد.

از علما هم دوره و هم مباحث ایشان می توان از حضرات آیات : حاج شیخ هاشم قزوینی ،آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینیُ ُحاج شیخ علی نمازی شاهرودی، حاج میرزا جواد تهرانی، حاج شیخ حسنعلی مروارید.حاج شیخ علی اکبرصدر زاده، حاج سید کاظم مدرسی و ….رضوان الله علیهم اجمعین و حضرت آیت الله اشکوری حفظه الله تعالی و عده ای دیگر از بزرگان نام برد.

زندگانی سراسر نور و برکت ایشان دارای ابعاد گوناگون بوده و الحق الگوئی مناسب برای پویندگان راه حق و فضیلت علی الخصوص طلاب علوم دینی می باشد.از این رو برآن شدیم تا دراین مختصر به شمّه ای کوتاه از آن اشاراتی داشته باشیم.

مبارزات سیاسی

حضرت آیت الله قدوسی آزاد مردی بود که در عین زهد و دوری از دنیار،اجتماعی بود ودر مسائل سیاسی حضور فعال داشت که ذیلاًًً به برخی از آنها اشاره میشود .

۱- مبارزه با استبداد رضا خانی

سابقه  حضور ایشان در مسایل سیاسی،به حادثه ی مسجد گوهر شاد مشهد در سال۱۳۱۴ ه.ش مربوط است.

با اقدامات رضا خان در غربی کردن کشور و تاسیس مراکز رسمی جهت رواج فرهنگ غرب و کشف حجاب  و مخالفت مردم و روحانیت آگاه ، حضرت ایت الله قدوسی و برادر بزرگوارشان که شدیدا مخالف سیاستهای ضد اسلامی رضاخان بودند در شهر مقدس مشهد با علمای مبارز آن زمان مانند شیخ بهلول و شیخ غلامرضا واعظ طبسی رابطه نزدیکی داشتند و در مبارزات با آنها همکاری می نمودند . آنها در تهیه اعلامیه ها و توذیع  آن در بین مردم و روشن نمودن افکار مردو مشهد نقش بسزایی ایفا می نمودند و در تمامی جلسات که علیه سیاستهای رضا خان در این شهر برگزار می گردید شرکت می کردند و در بر پایی تجمع اعتراض آمیز علیه رضاخان در مسجد گوهر شاد و حرم مطهر امام رضا علیه السلام حضور فعال داشتند .

بعد از قائله و قتل عام مردم در مسجد گوهر شاد ، فرماندهان حکومت نظامی در مشهد دستور تبعید تمامی اعضای خانواده آیت الله قدوسی را صادر نمودند و آنها را در مدت کمتر از ۴۸ ساعت از مرزهای ایران به داخل کشور هند بریتا نیا منتقل نمودند.

بدین ترتیب تمام اعضای خانواده معظم له با مشکلات تمام از مرز ایران عبور نمودند و به شهر حیدر آباد دکن در منطقه جنوب هند ساکن شدند. لیکن در مسیر راه سه تن از خواهران جوان ایشان بدلیل گرمای شدید و مصیبت سفر از دنیا رفتند.

بعد از گذشت حود یکسال مجددا حضرت ایت الله قدوسی برای ادامه تحصیل حوزوی به شهر نجف اشرف مراجعت نمود ، بعداز عزل و اخراج رضا خان از ایران، ایشان از نجف اشرف به ایران مراجعت نمودند ودر تهران محل سر آسیاب دولاب   سکونت اختیار نمودند و امامت جماعت مسجد حجت پذیرفتند .

یادآوری میشود تا زمان تبعید حضرت آیت الله قدوسی با نام و نشام سید رضا علیشاه الحسینی یا منصوری شناخته می شدند لیکن در زمان مراجعت بدلایل امنیتی با نام مستعار قدوسی وارد کشور می شوند و بعدها با همین نام معروف شدند.

۲ – در آستانه ی انقلاب اسلامی

حضرت  آیت الله قدوسی در جریان انقلاب اسلامی در ترغیب مردم به حضور در صحنه و شکستن حکومت نظامی اعلام شده از سوی رژیم پهلوی سعی وافر داشتند وخود ایشان با وجود بیماری و کهولت سن پیشاپیش صفوف راهپیمایان حضور داشتند .

هم چنین در ایام منتهی به ورود حضرت امام خمینی به ایران،ایشان ستاد ی جهت پذیرایی از میهمانان شهرستانی که برای استقلال از امام به تهران می آمدند،تشکیل وحدود هفتصد نفر از مردم تربت جام را در مسجد حجت(عج)سکنی داده بودند.

تدریس

شخصیتهای بسیار از محضر ایشان بهره برده اند و شاگردان و طلبه های زیادی ازدروس ایشان استفاده بردند واز مباحث معرفتی ،در خود شناختی ، شناخت ائمه(علیهم السلام)،شناخت حقایق عالم ،مباحث توحیدی، اسماءوصفات پروردگار، مباحث مربوط به علم،و شناخت سایر حقایق بدون هیچ تکلفی وبسیار پر فایده بهره میبردند ودر این جلسات گاهی اوقات درس به حالت معنوی تبدیل می شد وگاهی استاد گریه میکرد و گاهی شاگرد .

درس ایشان درسی بود که در عین درس انتقال حالت جذبه ی معنوی را همراه داشت و اشک استاد تاثیر در وجود شاگرد می گذاشت واشک شاگرد را جاری ودل او را دگرگون می کرد واین ویژگی ای است که کمتر شاگردانی پیش استاد چنین حالات نصیبشان شده است .

وفات

سرانجام حضرت آیت الله قدوسی، آن عالم مذکّی و مربی، پس از یک صد سال عمر با برکت، و کوشش های بسیار برای ترویج مکتب قرآنی خالص و تربیت شاگردان برجسته و وارسته در روز یک شنبه ۲۳ تیرماه ۱۳۸۷ هـ . ش همزمان با دهم رجب ۱۴۲۹ هـ . ق مصادف با روز ولادت حضرت جواد الائمه (علیه السلام) دار فانی را وداع گفت و به سرای جاوید شتافت.پیکر پاک و مطهر حضرت آیت الله قدوسی پس از تشییع با شکوه از مقابل مسجد حجت (عج) در تهران، به مشهد مقدس منتقل در روز چهارشنبه ۲۶ تیرماه مصادف با سیزدهم رجب و روز ولادت مولای متقیان امیر المؤمنین علی (علیه السلام)، در جوار حرم حضرت امام رضا (ع) در صحن جمهوری بخاک سپرده شد.