سرخ شدن آسمان در روز عاشورا

سؤال:

آیا درست است که می‌گویند در روز عاشورا آسمان کربلا سرخ رنگ می‌شود و از چاه‌های کربلا خون می‌جوشد یا خیر؟

پاسخ :

وجود امام در روی زمین مایه آرامش تمام موجودات است چون خداوند متعال انبیای الهی را به عنوان خلیفه خویش در روی زمین قرار داده است، و زمین هرگز خالی از حجت الهی نبوده است چنانکه در روایات معتبر از معصومین این حقیقت منعکس شده است «لولا الحجه لساخت الارض علی اهلها»[۱]

اگر حجت الهی و خلیفه الهی بر روی زمین نباشد زمین اهلش را فرو می‌بلعد و دریاها طغیان می‌کنند و امنیت تکوینی هستی و توازن و تعادل به هم می‌خورد. وجود حجت الهی بر روی زمین یکی از ضروریات است و هر گاه حجت‌های الهی در غیبت باشند و برای مردم قابل شناسایی نباشند زمین پر از جور و ظلم خواهد بود. و همه آرزوی منجی خواهند نمود چنانکه در شرف بعثت حضرت خاتم الانبیاء ظلم و جور تمام زمین را فرا گرفته بود.[۲]

بنابراین تمام کائنات در استمرار بقای خود وابسته به حجت الهی هستند و در فقدان آن به تلاطم و آشوب دچار می‌شوند چنانکه در آیات قرآنی به این مطلب می‌توان رسید.

قرآن به صراحت می‌فرماید: «فما بکت علیهم السماءُ و الارضُ و ما کانو منظرین»[۳]

آنهایی که در برابر فرامین الهی گردن ننهادند و طغیان نمودند طومارشان پیچیده شد و از آنچه داشتند از آن محروم شدند و میراث آنها به دیگران رسید و دست خالی دنیا را ترک کردند و آسمان و زمین نیز بر آنها نگریست و خداوند به آنها مهلت بقا در دنیا را پایان برد. براساس این آیه کریمه معلوم می‌شود که آسمان و زمین برای بندگان مؤمن و اولیاء‌ خویش که در رأس آنها انبیاء هستند ـ وقتی که از دنیا روند گریه می‌کنند ـ از دیدگاه قرآن تمام موجودات اعم از جمادات و حیوانات دارای شعور هستند.[۴] شعور آنها فوق درک انسانهای عادی است چنانکه برای پیامبر اکرم تمام موجودات عرض ادب و کرنش می‌نمودند و درباره امیرمؤمنان و سایر ائمه این امور به اثبات رسیده است.[۵]

ما سمعیم و بصیریم و هُشیم با شما نامحرمان ما خاموشیم

چون شما سوی جمادی می‌روید محرم جان جمادان چون شوید

از جمادی عالم جانها روید غلغل اجزای عالم بشنوید[۶]

استن حنانه از هجر رسول ناله می‌زد همچو ارباب عقول

گفت پیغمبر چه خواهی ای ستون گفت جانم از فراقت گشت خون[۷]

و امیرمؤمنان داستان اطاعت درخت از پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ را در نهج‌البلاغه به زیبایی نقل می‌کند که چگونه به سوی آن حضرت پر گشود.[۸]

در منابع معتبر حدیثی و تاریخی درباره شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ گزارش شده است که پس از شهادت آن حضرت آسمان‌ها و زمین گریست و تمام موجودات گریستند و در کربلا از سنگها ناله برخواست و خون چکید.[۹]

مرحوم مجلسی از امام رضا ـ علیه السلام ـ نقل می‌کند که هفت آسمان و زمین بر آن حضرت گریست.[۱۰]

و جن و ملک در فراقش ناله سر دادند.[۱۱]

امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ می‌فرماید: حیوانان وحشی، ماهیان دریا، پرندگان آسمان و خورشید و ماه و ستارگان، زمین و آسمان ومؤمنین از جن و انسانها و تمام ملائکه الهی… در رثای حسین گریه می‌کنند.[۱۲]

بنابراین در فقدان حجت الهی آسمان و زمین عزادار می‌شود در کامل الزیارات آمده است که در فقدان و کشته شدن تمام اولیاء الهی چنین تب و تابی بر آسمان و زمین مستولی می‌شود.[۱۳]

براساس روایات معتبر در سال ۶۱ هجری ظهر عاشورا آسمان و زمین سرخ شد و چهل روز از گریه آسمان و زمین آرامش نداشت.[۱۴]

پس از شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ که از نزدیک شاهد این جنایات بنی امیه بود، بسیار گریست و خاندان نبوت عزادار بودند بر اساس وابستگی کامل موجودات به حجت الهی گریه و ناله آنها طبیعی است.

و در ایران همه ساله در روز عاشورا، شیعیان و دوستداران اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ گریان و اندوهناک هستند و امام عصر(عج) نیز در این روزها کاملاً مهموم و مغموم است و در عزاداری جد بزرگوارش دلی مالامال از اندوه دارد. لذا هیچ به دور از امکان نیست که در این روز برای برخی از بزرگان ابراز همدردی از طرف آسمان و زمین، قابل احساس باشد. چون پیشتر گفته شد زمین و آسمان و هر چه در آن است به دستور الهی به حجت حق وابستگی کامل دارند. چنانکه امام زمان عج می‌فرمایند: «من مایه امنیت زمینیان هستم همانطوریکه ستارگان موجب امنیت آسمانیانند.»[۱۵]

حدیث: امام زمان(عج) می‌فرمایند:

پیشوایان (ائمه که درود خدا بر آنان باد) از خدا درخواست می‌کنند و خداوند در پاسخ اجابت آنها می‌فرمایند و آنها از خدا می‌خواهند و او روزی مردم را فراوان می‌کند این به خاطر اجابت درخواست آنان و احترام و بزرگداشت حق آنان است.[۱۶]

پی نوشت:

[۱]. شیخ صدوق، اکمال‌الدین، تصحیح غفاری، چاپ سوم، قم،مدرسین، ۱۴۱۶ ج ۱، ص ۱۰ ـ ۵.

[۲]. ر.ک: تاریخ پیامبر اسلام، آیتی، و فروغ ابدیت، آیت الله سبحانی، تاریخ ایران در عهد ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تاریخ روم، ویل دورانت، تاریخ العرب الجاهلی، شوقی ضیف، چنانکه اکنون ما در غیبت حضرت ولی عصر گرفتار انواع ظلمها هستیم.

[۳]. قرآن کریم، سوره دخان، آیه ۲۹.

[۴]. «سبح لله ما فی السموات و ما فی الارض»

[۵]. ر.ک: شیخ حر عاملی، اثبات الهداه، چاپ دوم، تهران، اسلامیه، ۶۳، ج ۱ و ۲ و ۳ و ۴.

[۶]. ر.ک: علامه محمدتقی جعفری، شرح مثنوی،‌تفسیر دفتر سوم، بیت، ۱۰۱۸ در مثنوی چاپ ششم، تهران، انتشارات بهزاد، بی تا، ص ۳۸۱.

[۷]. همان، ص ۹۷.

[۸]. ر.ک: نهج‌البلاغه، ترجمه دشتی، خ ۱۹۲.

[۹]. علامه مجلسی، بحارالانوار، چاپ دوم، تهران، اسلامیه، ۶۹، ج ۴۵، ص ۲۰۱.

[۱۰]. همان، ص ۲۰۱.

[۱۱]. همان، ص ۲۲۰.

[۱۲]. همان، ص ۲۰۲.

[۱۳]. کامل الزیارات، ص ۷۵.

[۱۴]. همان، ص ۲۱۱، حدیث، ۲۲، و ۱۸ و ۳۸ ـ ۴۵.

[۱۵]. مجلسی «پیشین»، ج ۵۳، ص ۱۸۱.

[۱۶]. شیخ طوسی، کتاب الغیمه، ص ۱۷۸.