عوارض حرف های ما روی کودکان چیست

اگر مدام از ظاهر دختربچه‌تان تعریف می‌کنید، دست نگه دارید. اگر مدام در حال برچسب زدن به کودکتان هستید، مواظب باشید. متأسفانه گاهی گمان می‌کنیم که هر چیزی درباره کودک، به اندازه ظاهر و جثه اش ساده و کوچک است اما باید بدانیم که این رفتارهای ما چه تاثیری روی کودکان می‌گذارد؟

روانشناسان خانواده معتقدند که حتی یک جمله ناغافلانه، می‌تواند تاثیر منفی بسیار قوی بر ذهن یک کودک بگذارد. به همین دلیل، بسیار مهم است که وقتی با کودک در تعامل هستید، روی جملاتی که به او می‌گویید دقت کنید و از گفتن بعضی جملات خاص، شدیدا پرهیز کنید. در اینجا لیستی از جملاتی آورده شده است که باید اغلب والدین به فرزندان خود بگویند تا غیر مستقیم آموزش ببینند و بهترین احساس‌ها را در زندگی تجربه کنند.

عجب دختر مهربانی هستی

از کسانی نباشید که همیشه، باب صحبت را با کودکان درباره ظاهر باز می‌کنید. به جای تعریف مدام از ظاهر کودک، خاصه دختربچه‌ها که اغلب به دلیل ظاهر بانمکشان مورد توجه و استقبال قرار می‌گیرند، خوب است از صفات اخلاقی خوب آنها تعریف کنید؛ «عجب دختر مهربانی هستی»، «چقدر مودبی»، «چقدر خوش اخلاقی»، «تو چه تصمیم‌های عاقلانه‌ای می‌گیری» و…

نگذارید کار به جیغ بکشد

کودکان از شخصی که با او قیاس شده‌اند متنفر می‌شوند. بچه‌ها از این که با دیگران مقایسه شوند به شدت بدشان می‌آید و این مسئله باعث می‌شود که کودک، همیشه خودش را با دیگران مقایسه کند و این رفتار سالمی نیست.

به بیان جملات خودتان در رابطه با بچه‌ها حساس باشید و هوشمندانه از این که آنها را در دام بروز عکس العمل‌های منفی بیندازید پیشگیری کنید.

فقط پسرها قوی نیستند

به کودکتان، برچسب نزنید. هر نوع برچسبی، کمکی به هویت‌یابی نمی کند. این که مدام در مقابل احساسات پسر بچه‌تان بگویید «مثل دختربچه‌ها رفتار نکن»، «پسرها قوی هستند مثل دخترها ضعیف نیستند» و جملاتی از این دست، باعث می‌شود او را دچار احساسات متناقض کنید.

بچه‌ها را مجبور نکنید که دیگران را ببوسند

خودتان را به جای او بگذارید و ببینید چقدر دلتان می‌خواهد مدام مجبور به بغل کشیدن و بوسیدن دیگران شوید. گاهی والدین بچه‌ها را مجبور می‌کنند که دیگرانی را نیز ببوسند و بغل کنند؛ آن هم با تعابیری مثل خاله و عمو: «خاله رو بغل کن»، «عمو رو ببوس» و… بچه‌ها باید بدانند که چنین رفتارهایی در چه زمانی مجاز و در چه زمانی غیر مجاز است و می‌توانند در برابر خواسته‌های دیگران «نه» بگویند.

به او بگویید چرا باید عذرخواهی کند

به جای اجبار کودک به عذرخواهی، آن هم به صورت نمایشی، راه درست را به او پیشنهاد کرده یا شرایط را برایش توصیف کنید. «این که بدون اجازه اسباب‌بازی‌های علی رو برداشتی، اونو ناراحت می‌کنه»، «این که بی‌هوا رو سر پدربزرگ بپری، بهش آسیب می‌رسونه» و این گونه جملات می‌تواند او را متوجه عواقب کار بدی که انجام داده بکند و بداند که چرا باید عذرخواهی کند.

تو میمون کوچولوی من هستی

وقتی این کلمات را برای کودک به کار می‌بریم، آن‌ها را تبدیل به موجودی غیرانسانی می‌کنیم؛ عروسکی که هر چه دلمان خواست، می‌توانیم با او انجام دهیم. در ابتدای زندگی، کودک این کلمات را مثبت تعبیر می‌کند چون به شما اعتماد کامل دارد. حتی اگر چیز بدی هم بگویید، به دلیل اعتمادی که به شما دارند، سعی می‌کنند آن را تکرار کنند.

بنابراین باید بسیار مراقب کلماتی که به کار می‌برید باشید. بهتر است که وقتی او را خطاب قرار می‌دهید، به جای اسم‌های مستعار بامزه، نامش را به زبان بیاورید. در واقع کودک با نام اصلی خود، به دنیا معرفی می‌شود، با نام اصلی خود، خودش را در دنیا می‌شناسد و با نام اصلی خود، درک می‌کند که چقدر در دنیا به عنوان یک شخصیت ارزش دارد.

دوستت در امتحان بهتر از تو بود

هر نوع برچسبی، کمکی به هویت‌یابی نمی‌کند. این که مدام در مقابل احساسات پسربچه‌تان بگویید«مثل دختربچه‌ها رفتار نکن»، «پسرها قوی هستند مثل دخترها ضعیف نیستند» و جملاتی از این دست باعث می‌شود او را دچار احساسات متناقض کنید

جمله‌ای که می‌تواند تجربه ای آزار دهنده برای کودک باشد و تلخی آن را حتی تا دوران نوجوانی هم به دوش بکشد این است: چرا او در امتحان بهتر از تو بود؟ کودکان از شخصی که با او قیاس شده‌اند، متنفر می‌شوند. بچه‌ها از این که با دیگران مقایسه شوند، به شدت بدشان می‌آید و این مسئله باعث می‌شود که کودک، همیشه خودش را با دیگران مقایسه کند و این رفتار سالمی نیست.

اگر یک بار دیگر این کار را انجام دهی، دیگر دوستت نخواهم داشت

کودک تقلا می‌کند که ببیند والدینش دقیقا چه چیزی از او می‌خواهند و امیال و آرزوهای درونی خودش را نادیده می‌گیرد. وقتی این اتفاق بیفتد، او دیگر بچه نیست چون لازمه بچگی، بیخیالی و سبک‌بالی است. این ذهنیت که همیشه خود را در رده دوم اهمیت قرار دهد، به آسانی تا دوران نوجوانی هم همراه او می‌ماند.

تو همیشه تلاشت رو می‌کنی

به جای تشویق کردن دائمی کودک بابت کارهای ریز و درشتش، بهتر است تلاش او را تشویق کنید. «تو بهترینی»، «تو همیشه موفق می‌شی» و… این جملات باعث می‌شود که کودک ارزش خود را در گرو درست و کامل انجام دادن کارها بداند و حتی دچار اعتماد به نفس کاذب شده یا اضطراب و استرس کامل بودن تا ابد، رهایش نکند چون گمان می‌کند اگر این کار را به بهترین نحو ممکن انجام ندهد، دیگر ارزشی نزد شما نخواهد داشت.

عوض این جملات بگویید؛ «تو همیشه تلاشت رو می‌کنی»، «این که این قدر تلاش می‌کنی، خیلی برای من ارزشمنده». با این جمله‌ها ارزش تلاش کردن را به او می‌فهمانید نه صرفا برنده شدن و جلوافتادن از بقیه را.

منبع: مهرخانه (پایگاه تحلیلی خبری زنان و خانواده)