ضرورت تقویت عواطف و تحکیم محبت بین همسران

ازدواج، همه ابعاد وجودى انسان را به محک فرا می‌‏خواند، تا قبل از ازدواج، عوامل آزماینده خصوصیات حقیقى افراد، بسیار کم و انگشت‏‌شمار است؛ اما با ازدواج، به یکباره صحنه تغییر می‌‏کند. آن قدر عوامل آزماینده در این مرحله زیاد است که کمتر بُعدى از ابعاد وجودى انسان، خارج از آزمایش قرار می‌‏گیرد. ازدواج، دورى از تن‌هایى، بهره‏‌گیرى از تمتع جنسى و … نیز است اما در پس پرده و اعماق آن، یک عرصه مهم براى رشد یافتن انسان است، آن قدر که ازدواج می‌‏تواند انسان را رشد دهد، کمتر مسئله‌‏اى این خاصیت را دارد.

شاید بپرسید ازدواج با مسائل و مشکلاتى که در خود دارد، چگونه می‌‏تواند رشد انسان را در پى داشته باشد؟ جواب این است که همین مشکلات و مسائل زندگى زوجین است که توانایی‌‌هاى آن‌ها را محک می‌‏زند و به واسطه همین مسائل، تمرین تواناتر شدن صورت می‌‏گیرد.

در واقع ازدواج را می‌‏توان به یک منشور چند پهلو تشبیه کرد که هر طرف آن، بیانگر بُعدى از زندگى زناشویى است، یک طرف شور و شوق و لذت، یک بُعد آن محبت و صمیمیت، طرف دیگر آن، آرامش و یک طرف تلاش و زحمت؛ که با نگاه به ابعاد خوشایند آن، راه تلاش و زحمت و رویارویى با مشکلات آن براى زوجین هموار می‌‏شود.

همان طور که اشاره کردیم، داشتن یک رابطه با همسر که از جنس مخالف است، می‌‏تواند سرچشمه احساس آرامش، حمایت و لذت براى هر یک از زوجین باشد و این در حالى است که همین رابطه، می‌‏تواند به منشأ اضطراب و ناکامی‌ تبدیل شود.

با وجود این که بیشتر ازدواج‏‌ها، با عشق و علاقه و محبت طرفین صورت می‌‏گیرد، در مواردى شاهدیم که زن و مرد با تمام تلاشى که در جهت انجام وظایف خود دارند، به مرور زمان عشق و علاقه بین آن‌ها کم‏رنگ شده و گاهى به طور کامل محو می‌‏شود. به این نوع جدایى، اصطلاحاتى نظیر طلاق عاطفى، طلاق روحى یا طلاق خاموش داده می‌‏شود. با همه سعى و تلاش همسران براى نرسیدن به مرحله جدایى، متأسفانه بسیارى از این نوع ازدواج‏‌ها منجر به طلاق رسمی‌ شده و درصد بسیار بالاترى در مرحله طلاق عاطفى باقى می‌‏ماند.

در شرایطى که زن و مرد از لحاظ روانى و عاطفى علاقه‏‌اى به زندگى مشترک خود ندارند، از یک دوره طولانى مدت بحث، مشاجره و دعوا‌هاى همیشگى از وضعیت عناد و دشمنى و عصبانیت‏‌هاى مداوم تنفر پیدا کرده و وارد مرحله بی‌‏تفاوتى نسبت به یکدیگر می‌‏شوند. در این شرایط هیچ تلعق روحى و عاطفى نسبت به طرف مقابل ندارند و بیشتر انحرافات اخلاقى، آسیب‏‌هاى اجتماعى و بیمار‌هاى روانى در این مرحله خود را نشان می‌‏دهند.

کسب قدرت حل تعارضات زناشویى، اصلاح و تصحیح باور‌هاى غلط زناشویى، منطقى کردن انتظارات طرف مقابل و به رسمیت شناختن هویت مستقل همسر، بعد از مرحله همسرگزینى و معیار‌هاى انتخاب همسر، از مهم‏ترین مهارت‏‌ها و باور‌هایى است که زوجین باید به آن‌ها مجهز باشند. این مهارت‏‌ها باعث می‌‏شود که از عشق خود از همان آغاز تولدش محافظت کرده و بتوانیم عواطف همسر خود را تقویت کنیم.

چند راهکار عملى و کاربردى برای تقویت رابطه میان زوجین و تحکیم محبت همسران

لازم است به چند راهکار عملى و کاربردى براى روشن ماندن چراغ‏‌هاى رابطه میان زوجین و تحکیم محبت همسران اشاره شود.

۱- حکم کردن و بیان تحکمی‌

گاهى مشاهده می‌‏شود که زوجین به جاى درخواست کردن، پیشنهاد دادن و ابراز تقاضا‌هاى خود، از الزام و یا به عبارتى از جمله‏‌هایى «بایددار» استفاده می‌‏کنند.

این نوع بیان انتظارات، شاید در مواقعى منجر به برآورده شدن خواسته و نیاز شود اما در بلندمدت، منجر به ایجاد مقاومت و سرسختى در مخاطب می‌‏شود. افرادى که با این نوع بیان (عبارت‏‌هاى تحکمی‌) مورد خطاب قرار می‌‏گیرند، احساس می‌‏کنند که «قربانى ابدى» هستند و انگیزه مبارزه در آن‌ها تقویت می‌‏شود. به جاى استفاده از عبارت «باید همیشه به من اطلاع بدهى که دیر می‌‏آیى.» بهتر است گفته شود: «دوست دارم وقتى دیر می‌‏آیى، مرا مطلع کنى.»

۲- برجسته‌‏سازى مشکلات

زوج‏‌هایى که انتظار دارند همسرشان کاملاً مطابق با خواسته آن‌ها رفتار کند و از سوى دیگر در برابر مشکلات و ناکامی‌‏‌ها تحمل پایینى دارند چنانچه مشکلى پیش بیاید اقدام به درشت‏‌نمایى و فاجعه‏‌سازى می‌‏کنند. این افراد مشکلاتى هر چند کوچک و بی‌‏اهمیت را خارج از تحمل جلوه داده و عموماً به جاى پیدا کردن راه‌‏حل شروع به بیقرارى، گریه کردن، خود را سیاه‏‌بخت روز معرفى کردن و … می‌‏کنند و عملاً هر نوع انرژى که امکان داشت موجب پیدا کردن راه حل یا رفع مشکل شود صرف منفی‌نگرى می‌‏کنند.

از طرفى این افراد، تمایل کمی‌ براى دیدن چشم‌‏انداز‌هاى مثبت موجود در رابطه دارند. این افراد لازم است فهرستى از تمام نقاط قوت خود و همسرشان تهیه و با کسب انرژى مثبت از داشته‏‌هاى خود، آستانه تحمل خود را در رویارویى با مشکلات بالا ببرند و براى حل و تعدیل مشکل یا مشکلات موجود با همسر خود به بحث و تبادل نظر بپردازند.

۳- بى‌توجهى به تأیید رفتار‌هاى مطلوب

تشویق، تأیید و بیان نکات مثبت و رفتار‌هاى مطلوب همسر در جمع و تذکر نکات منفى و انتقاد به طور محرمانه، یکى از نکته‏‌هایست که متأسفانه بسیارى از زوجین، به شیوه معکوس آن عمل می‌‏کنند. گاهى زوجین خطاى همسر خود را در حضور دیگران، فرزندان و آشنایان بازگو می‌‏کنند و زمینه‏‌هاى مقاومت روانى را در طرف مقابل ایجاد می‌‏کنند.

با مطالعه کتب مربوط به آئین همسردارى، چگونگى ایجاد ارتباط با دیگران و نیز شرکت در جلسه‏‌هاى آموزش خانواده، دانش و مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید.

براى داشتن یک زندگى با نشاط و موفق خوب بیندیشید، وقت بگذارید، احساس مسئولیت کنید تا موانع ارتباط سالم و سازنده از میان برود، و زمینه‏‌هاى تکامل فراهم شود. در شماره بعد به سایر نکات و م‌هارت‏‌هاى ارتباطى زوجین در محیط خانواده اشاره خواهیم کرد.

منبع: پیام زن؛ شماره ۲۱۱؛ سیده مریم طباطبایى