خروج امام حسین (ع) از مکه معظمه

پس از آن که امام حسین(ع) با در خواست مکرر استاندار مدینه مبنى بر بیعت با یزید بن معاویه رو برو گردیدو بنا چار از این شهر خارج و وارد مکه معظمه شد، به مدت چهار ماه و چند روز در جوارخانه امن الهى اقامت گزید و در این مدت با دعوت مسلمانان مبارز برخى از مناطق اسلامى،به ویژه شیعیان کوفه مواجه شد و براى پاسخ گویى به درخواست آنان،پسرعمویش مسلم بن عقیل(ع) را جهت هماهنگى انقلابیون و زمینه سازى نهضت بزرگ، به کوفه ارسال نمود و چون مسلم بن عقیل با استقبال شایان مردم کوفه مواجه شد، براى آن حضرت نامه اى فرستاد و او را براى رفتن به شهر کوفه دعوت کرد.

امام حسین(ع) تصمیم داشت که پس ازپایان مراسم حج، به سوى کوفه رهسپار شود،ولى به وى خبر داده شد که یزید بن معاویه،تعدادى از مزدوران خود به فر ماندهى عمروبن سعیدبن عاص را به بهانه حضور در مراسم حج، به مکه فرستاد تا در هنگام مراسم حج،امام حسین(ع) را دستگیر کرده و به نزد یزید در شام بفرستد ویا اینکه ناجوانمردانه وى را در هنگام عبادت ترور کرده وبه شهادت برساند.

امام حسین(ع) براى خنثى کردن توطئه هاى دشمن حیله گر،ناچار شد در تصمیم خویش تجدید نظر کند. بدین جهت حج خود را تبدیل به عمره کرد و پس از پایان أعمال عمره،از حالت احرام بیرون آمد و در هشتم ذى حجّه،یعنى دو روز پیش از عید سعید قربان،از مکه عازم کوفه گردید.(۱)

یزید بن معاویه از یک سو جاسوسان و مزدوران خویش را براى دستگیرى ویا کشتن آن حضرت به مکه اعزام کرد و از سوى دیگر با واسطه قرار دادن افراد موجّه و سر شناس، مانع خروج آن حضرت از مکه مى گردید.

وى،نامه اى براى عبدالله بن عباس فرستاد و از او درخواست کرد که مانع قیام امام حسین(ع) شده و او را به سکوت و آرامش دعوت کند، در غیر این صورت،بدون در نظر گرفتن ملاحظات خویشاوندى بااو برخورد خشن خواهد کرد. عبدالله بن عباس به نزد امام حسین(ع) رفت و او را به ماندن در مکه و خویشتن دارى دعوت کرد،ولى آن حضرت،اعتنایى به مصلحت اندیشى هاى وى نکرد و بر تصمیم خود تأکید نمود(۲)

غیر از عبدالله بن عباس،افرادى دیگر چون محمدبن حنفیه،عبدالله بن عمر وعبدالله بن جعفر نیز آن حضرت را از قیام بر ضد یزید و رفتن به سوى عراق بر حذر نمودند.تنها عبدالله بن زبیر وى را تشویق به رفتن میکرد، تا زمینه را براى خود نمایى وى فراهم شود. چون با وجود ابا عبدالله الحسین(ع) در مکه معظمه،کسى اعتنایى به عبدالله بن زبیر نمى کرد.

ولى امام حسین(ع) بدون توجه به توصیه و تشویق دیگران(ع)،تصمیم خود را گرفته بود و بر اساس آن،به همراه خانواده و یاران وهمراهان خویش از مکه خارج شد و به سوى عراق رهسپار گردید.(۳)

یحیى بن سعید از جانب برادرش عمرو بن سعید،مأموریت یافت که آن حضرت را از حرکت به سوى کوفه باز دارد و وى را به مکه برگرداند.

ولى تلاش و اصرار وى نیز بى فایده بودوامام حسین(ع)بدون اعتنا به تهدیدات او به حرکت خویش ادامه مى داد.

آن حضرت،از مکه تا توقف درسرزمین کربلا، چند منرل را طى کرد که برخى از آنهابدین نام مى باشند:تنعیم، ذات عرق، حاجز، زرود،ثعلبیه، زباله، بطن عقبه، شراف، عذیب هجانات، قصر بنى مقاتل و کربلا.

سفر آن حضرت از مکه معظّمه به سر زمین کربلا حدود بیست و پنج روزادامه یافت و در روز دوم محرّم سال ۶۱ قمرى،با اصرار حرّبن یزید، فرمانده لشکر عبدالله بن زیاد وارد سرزمین کربلا شد و در آنجا خیمه هاى خویش را بر پا نمود.(۴)

پی نوشت:

۱- الإرشاد(شیخ مفید)، ص۴۱۴.

۲- ترچمهالحسین و مقتله(محمد بن سعد بصرى)،ص ۵۹.

۳- الفتوح(ابن اعثم کوفى )، ص۸۳۷ و ص۸۶۷.

۴- نک:الارشاد، ص۴۱۴؛ الفتوح، ص۸۷۱ و منتهى الامال(شیخ عباس قمى)، ج۱ ، ص۳۲۰.